[7/9] Alexander Payne "Nebraska"

Tytuł: Nebraska
Gatunek: dramat, przygodowy
Produkcja: USA
Premiera: 23 maja 2013 (świat)
Reżyseria: Alexander Payne
Scenariusz: Bob Nelson, Phil Johnston
Muzyka: Mark Orton
Zdjęcia: Phedon Papamichael
Czas trwania: 110 minut

Gdybym miała wskazać najbardziej zaskakującą nominację do tegorocznych Oscarów, to byłaby to właśnie Nebraska. Spokojny, kameralny, bez efektów i popisów. Film Alexandra Payne'a do tej pory zbiera kolejne nominacje do nagród, które na same nagrody niestety się nie przekładają (warto jednak odnotować, że grający w nim Bruce Dern dostał Złotą Palmę) i podejrzewam, że po gali oscarowej niewiele się zmieni, choć trudno tu być prorokiem, bo zwłaszcza w oscarowych kategoriach aktorskich, poziom jest równie wysoki, co wyrównany i niewiele mogłoby być takich werdyktów, które są w stanie zaskoczyć widzów. Nawet jeśli niedoceniony, dla mnie pozostaje największym odkryciem wśród nominacji do kategorii głównej.

Alexander Payne
[źródło]

Nebraska to typowe kino drogi, od pierwszych chwil kojarzące się z Prostą historią. Tym razem nie będzie to samotna podróż traktorkiem w poszukiwaniu pojednania z dawno niewidzianym członkiem rodziny, a wyprawa samochodem po wielką wygraną. Wygrana jest równie wielka, co mityczna. Ot, coś w rodzaju - dostaniesz milion dolarów/złotych/kun chorwackich, tylko kup komplet super-hiper-niepotrzebnych garnków, albo czegoś innego równie drogiego, co zbędnego. W tym przypadku, efektem ubocznym możliwości odebrania nagrody jest konieczność zaprenumerowania czasopisma. O ile przeciętnego, myślącego Kowalskiego czy Smith'a najpierw dopadną wątpliwości, później śmiech, a na końcu cisną listem do kosza (koniecznie tego z napisem "papier" - myśleć ekologicznie należy nawet w takich chwilach), o tyle starszemu mężczyźnie z poczuciem, że śmierć blisko, a on nie bardzo ma co po sobie zostawić, może to dać złudną nadzieję, na nagłą odmianę losu.

[źródło]

Woody Grant (Bruce Dern) głuchy na zrzędzenie żony, oporny na racjonalne argumenty synów (oraz ich działalność wywrotową polegająca na psuciu sprzętu mogącego posłużyć za pojazd, którym przyszły milioner wybierze się po odebranie nagrody) jest w stanie drogę między Montaną a Nebraską przebyć choćby i na piechotę. Tak też zresztą próbuje zrobić, a jego syn David (Will Forte) co jakiś czas zgarnia go z pobocza drogi, gdy ten z maniackim uporem człapie po swe bogactwo.

Wobec takiej nieustępliwości David jest bezsilny. W końcu wsadza upartego staruszka do samochodu i obiecuje go zawieźć w miejsce, gdzie ludzka naiwność już niejednokrotnie zderzyła się z biznesem opartym o żerowanie na cudzych słabościach. Jak to zwykle w takich przypadkach bywa, ta wyprawa to nie tylko proces przemieszczania się z miejsca na miejsce, ale także okazja do poznania się nawzajem i spędzenia razem trochę czasu. Przy okazji Woody spotka dawno niewidzianych znajomych, a weekend spędzony u rodziny potwierdzi teorię głoszącą, że najlepiej wychodzi się z nią na zdjęciach i to tylko wtedy, gdy nie jest się kandydatem na milionera.

[źródło]

Co sprawia, że Nebraska, choć powiela schematy typu "nieco dziwni bohaterowie wyruszają w podróż, która pozwoli im chyba po raz pierwszy szczerze ze sobą porozmawiać, odkryć co nieco ze swych tajemnic" jest filmem niezwykle interesującym? Payne ujął mnie klimatem tego filmu, prostą historią, w której nie brak miejsca na melancholię, ale i na szczyptę humoru. Tę drugą zawdzięczamy głównie June Squibb wcielającą się w rolę żony Woody'ego. Staruszka ma genialne, złośliwe poczucie humoru i każde jej pojawienie się jest zapowiedzią co najmniej szerokiego uśmiechu widza. To wspaniała przeciwwaga dla nieco oderwanego od rzeczywistości Granta seniora, alkoholika nękanego poczuciem niespełnienia, strachem o to, że gdy odejdzie, nie zostawi po sobie niczego wartościowego. Obie kreacje są warte uwagi. Oscar dla June Squibb byłby jak najbardziej na miejscu (sorry, Jennifer).

[źródło]

Alexander Payne stopniowo odsłania rozmaite fakty z młodości Woody'ego, czyniąc go gwiazdą w rodzinnych stronach i pokazując, jak rodzina i dawni znajomi reagują na wieść o jego wielkiej wygranej. Świetnie oddaje klimat małomiasteczkowy, świat, w którym czas się niemal zatrzymał, bezruch jest powszechniejszy niż ruch, telewizor służy za okno na świat, a posiedzenia w barze za rozrywkę. 

Co tu dużo mówić - uwielbiam tego typu historie. Proste, życiowe, pięknie obrazujące szereg ludzkich zachowań i typów osobowości. Nebraska jest historią kameralną, taką, którą lepiej oglądać w ciszy, na małym ekranie, z kubkiem herbaty w dłoni, niż w wielkim, anonimowym tłumie w sali kinowej. Z drugiej strony, tłumów nie przewiduję, bo to nie jest efektowny film przyciągający rzeszę widzów, lecz mała, czarno-biała, choć bogata w odcienie, perełka, która jakimś cudem znalazła się w dziewiątce wybranej do udziału w wyścigu o ważącą niespełna cztery kilo statuetkę przedstawiającą opartego o miecz rycerza. Warto tej perełce poświęcić część któregoś wieczoru, ruszyć wraz z bohaterami w podróż po milion, a może jeszcze po coś?

zwiastun filmu

Mark Orton - Immigration

Moja ocena: 8/10

***

Akademia filmowa nominowała Nebraskę w sześciu kategoriach:
Najlepszy film: Albert Berger, Ron Yerxa
Najlepszy aktor pierwszoplanowy: Bruce Dern
Najlepsza aktorka drugoplanowa: June Squibb
Najlepszy reżyser: Alexander Payne
Najlepszy scenariusz oryginalny: Bob Nelson
Najlepsze zdjęcia: Phedon Papamichael

Recenzje filmów nominowanych do Oscara w kategorii głównej:
[1/9] Grawitacja (Alfonso Cuarón)
[2/9] Zniewolony. 12 Years A Slave (Stece McQueeen)
[3/9] Wilk z Wall Street (Martin Scorsese)

[4/9] Kapitan Phillips (Paul Greengrass)

[5/9] Ona (Spike Jonze)

[6/9] Americna Hustle (David O. Russell)