Care Santos "W połowie życia" [RECENZJA]

W połowie życia Care Santos to hiszpańska powieść pełna refleksji, to portrety kilku kobiet, które spotykając się po latach, snują wspomnienia, a przede wszystkim bacznie przyglądają się ścieżkom, jakimi podążyły w dorosłym życiu.

Spotkanie po latach

Od tamtego upalnego lata 1950 roku, kiedy jako nastolatki przebywały w obwarowanej surowymi zasadami szkole z internatem prowadzonej przez zakonnice, ich relacje mocno się rozluźniły. Nawet Marta i Olga, siostry bliźniaczki mieszkające w dorosłym życiu po sąsiedzku, nie są sobie tak bliskie, by jedna drugiej chciała powierzyć swe sekrety. Nadchodzące urodziny oraz zbliżające się otwarcie restauracji Marty zdają się znudzonej życiem Oldze dobrym powodem do spotkania po latach z dawnymi koleżankami.

Nina, Lola oraz Julia przyjmują zaproszenie. 

Teoretycznie perspektywa wieczoru w restauracji powinna wypełnić przestrzeń radosnym oczekiwaniem, a jednak w powietrzu wyczuwa się raczej napięcie. Być może to efekt tego, z czym zmagają się kobiety, każda ciągnąc swój bagaż problemów i wstydliwych czy bolesnych sekretów. Być może wiąże się to z faktem, że tamtego lata sprzed trzech dekad wydarzyło się coś, co kładzie się cieniem na wspomnienia, co wzbudza niepewność i niepokój wśród niektórych uczestniczek spotkania. Pewnym jest to, że ten dzień da do myślenia wszystkim.

Care Santos, Warszawa 2016

Wino, kobiety i zwierzenia

Care Santos portretuje pięć kobiet, których losy na przestrzeni trzech dekad potoczyły się diametralnie różnie. Bohaterki prezentują rozmaite charaktery, temperamenty, postawy, poglądy, a to znalazło odbicie w ich życiowych ścieżkach i obecnych sytuacjach.  Ta różnorodność sprawia, że wiele czytelniczek może dostrzec u bohaterek odbicie własnych problemów czy refleksji.

Oczekując na spóźniającą się Julię, koleżanki rozmawiają o związkach, mężczyznach, dzieciach, oczekiwaniach, rozczarowaniach, codzienności. Kolejne lampki wina rozwiązują języki. Pada pomysł, by zagrać w pewną grę. Tę samą, która wiele lat wcześniej skończyła się dramatem.

By stworzyć pełny portret bohaterek i ich sytuacji, autorka oddaje głos każdej z nich. To pozwala spojrzeć na niektóre kwestie z różnych perspektyw, zrozumieć postawy kobiet, wczuć się w ich sytuacje. 

Ciekawie wypada zestawienie sylwetek Olgi i Julii, które były kluczowymi uczestniczkami zdarzeń, jakie rozegrały się w internacie. Konsekwencje nastoletniego wybryku mocno odcisnęły się na życiu jednej z nich, u drugiej powodując wciąż odczuwane wyrzuty sumienia. Ubogiej, niepewnej siebie sieroty Julii i władczej Olgi próżno szukać w ich dorosłych wcieleniach. Kim teraz są? Jakie historie stały się ich udziałem? Krok po kroku autorka odsłania kolejne tajemnice.

Obietnica tajemnicy

Zmienia się świat naszych bohaterek (urodzonych za dyktatury Franco, obecnie funkcjonujących w nowo narodzonej demokratycznej Hiszpanii), zmienia się rola kobiet, zmieniają one same. W tle trwają prace nad wprowadzeniem ustawy rozwodowej, związki homoseksualne wciąż wzbudzają niezdrowe emocje, nieźle ma się patriarchat, choć na szczęście nie wszystkie kobiety biernie podporządkowują się woli mężczyzn.

W połowie życia to powieść skrojona z realistycznych scen, emocji, postaw, sylwetek. Jest dużo autentyczności w kolejnych kadrach. Jest wiele życiowych motywów, które spinają się w zgrabny obrazek. Nie ma za to taniej gry na emocjach. Wszystko jest wyważone, stonowane, nawet gdy bohaterki opowiadają o trudnych dla siebie momentach.

Care Santos duży nacisk kładzie na relacje z mężczyznami. Zderza ze sobą skrajne postawy. Mamy tu między innymi kobietę bez zawodowych ambicji i życia seksualnego, oddanej jednemu mężczyźnie oraz wielokrotnemu macierzyństwu czy taką, która rzuca się w wir kolejnych romansów, czerpiąc ogromną radość z seksu, zwykle z dużo młodszymi partnerami. Przeplatają się rozmaite opowieści. O miłości wolnej i o życiu w cieniu partnera, o mniej lub bardziej szczęśliwych małżeństwach. To także powieść o przyjaźni i wybaczeniu. O sekretach skrywanych przez lata.

Powieść uhonorowana najstarszą hiszpańską nagrodą literacką, Premio Nadal, jest obietnicą tajemnic, rozliczeń, spotkań po latach rodzących refleksje. Czy obietnicą spełnioną? Częściowo. Mam wrażenie, że w tę opowieść można było wejść głębiej, że bohaterki nie powiedziały wszystkiego i zasługują na to, by przyjrzeć się bliżej ich losom i emocjom.

W połowie życia to dobrze napisana powieść, choć lekki niedosyt pozostawia.

Care Santos
W połowie życia
Wyd. Sonia Draga
2019
328 stron

Zobacz też:

literatura hiszpańska
kino hiszpańskie
fotorelacje z podróży do Hiszpanii