13 najlepszych kryminałów przeczytanych w 2017 roku

W chwili, w której wielu nie tylko nie pamięta już o ubiegłym roku, ale zapomniało już także o noworocznych postanowieniach, ja dopiero zabieram się do podsumowania 2017 roku.

Dziś mam dla Was zestaw najlepszych kryminałów, jakie przeczytałam w czasie tych 365 dni. Liczę na to, że w komentarzach podzielicie się Waszymi typami.

13. Ryszard Ćwirlej Milczenie jest srebrem
--> RECENZJA

Milczenie jest srebrem to kryminał bardzo udany. Na tle szarej rzeczywistości błyszczą barwne postaci milicjantów, funkcjonariuszy SB i przestępców. Tu wódka najlepiej smakuje z musztardówki, a przemyt, produkcja bimbru, prostytucja czy handel walutą należą do chętnie wykorzystywanych sposobów na poprawienie warunków bytowych. Tu kombinuje każdy, z każdej sposobności korzystając. I jeśli tylko uda się wykorzystać coś lub kogoś do własnych celów, to można być pewnym, że ten, przed kim taka możliwość stanie, nie zawaha się przed sięgnięciem po nią. 

Jest nieco ironicznie, często zabawnie. Bywa też nostalgicznie. Trafne opisy peerelowskiej rzeczywistości przeplatają się z kryminalną akcją wpadającą niekiedy w sensacyjne tony (jest nawet pościg skody za dużym fiatem!).

12. Peter Swanson Każdy jej strach

---> RECENZJA

Peter Swanson pokazuje bohaterów zamkniętych w pułapkach. Własnych lęków, żądz, błędnych decyzji. Opowiada o sile sugestii i manipulacji, o grze, której reguły są okrutne, ustalane przez człowieka pozbawionego skrupułów. Emocje towarzyszące lekturze są ogromne, a kadry pełne niepokoju. Mroczny klimat jest mocnym punktem thrillera, podobnie jak sugestywne opisy miejsc czy stanów psychicznych bohaterów. Nie brakuje tu elektryzujących zwrotów akcji i zaskakujących informacji, choć fabuła nie jest przesadnie dynamiczna.

11. Anna Kańtoch Wiara 

---> RECENZJA

Hermetyczne środowisko niejednokrotnie okazało się wdzięcznym materiałem na kryminał. Tak jest i tym razem. Anna Kańtoch oparła akcję na podobnym schemacie jaki znajdziemy w Łasce: lata osiemdziesiąte, mała, zamknięta społeczność pełna sekretów, dwa równoległe śledztwa (profesjonalne i prywatne), przeszłość ciążąca na teraźniejszości. Trudno to uznać za zarzut, bo autorka stworzyła na tej podstawie zupełnie różne historie, udowadniając, że świetnie czuje się w literaturze kryminalnej, tworząc przemyślane intrygi, wywołujący ciarki klimat i bohaterów żywcem wyjętych z rzeczywistości.

Krótko mówiąc, Anna Kańtoch ma oko do szczegółów, ucho do dźwięków i analityczny umysł pozwalający jej tworzyć zgrabne intrygi kryminalne.

10. Przemysław Semczuk Kryptonim "Frankenstein"

---> RECENZJA

Przemysław Semczuk nie skupia się jedynie na samej postaci mordercy. Na całość tej bolesnej i trudnej opowieści składają się także historie ofiar, kadry z milicyjnych działań czy wyimki z pracy reportera badającego sprawę. Dzięki zabiegowi zbeletryzowania mamy nie tylko fakty, ale i emocje oraz świetnie oddany klimat. Na tych stronach mieszczą się przerażenie napadniętych kobiet, emocjonalna huśtawka mordercy, realia policyjnego fachu czy wreszcie starannie odmalowane tło zdarzeń. Śląsk lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Tramwaj nr sześć łączący wiele ważnych punktów, alkohol wlewany do gardeł z musztardówek, trudne warunki pracy górników, familoki z czerwonymi czy zielonymi futrynami okien.

Mamy więc na pierwszym planie okrutne zbrodnie, na drugim ponury obrazek przesiąkniętej alkoholem, pełnej przemocy aglomeracji. Duszna to przestrzeń, wywołująca dreszcze niepokoju. Taki obraz zapada w pamięć.

9. Katarzyna Puzyńska Dom czwarty

---> RECENZJA 

Dom czwarty ma ten niepokojący klimat niedopowiedzeń i niepewności, który sprawia, że czyta się go z dreszczem emocji i podszytym zdenerwowaniem oczekiwaniem na to, z jakimi mrocznymi sekretami przyjdzie nam się jeszcze zmierzyć. A tych nie brakuje. Atmosfera jest gęsta, a bohaterowie mają wiele do ukrycia i niełatwo zachęcić ich do zwierzeń.  

Postaci w tej powieści są bardzo dopracowane. Intrygujące, niejednoznaczne, wiarygodne. Uwielbiam w twórczości Katarzyny Puzyńskiej to, jak nakreślone są ich sylwetki, jak bardzo autorka przykłada się do tego, by wypadali naturalnie, bez względu na to, czy ma do opisania postaci pierwszego czy dalszego planu. Każda ma swoje charakterystyczne cechy, wzbudza nie zawsze jednoznaczne emocje, daje się poznać od różnych stron i nie przemyka chyłkiem przez fabułę, a zostawia znaczące ślady. Autorka te ślady wykorzystuje, by wpuścić czytelnika w maliny. Bawi się z nim, gmatwa, prowadzi wciągającą grę.

8. Iva Procházková Roznegliżowane

---> RECENZJA

Iva Procházková precyzyjne tka fabularną sieć, w którą wpada czytelnik, to pokazując mu jak się z niej wyplątać przed innymi, to gmatwając i plącząc, by błądził w poszukiwaniu rozwiązania. W finale nic nie jest proste, a powiedzenie, że sprawiedliwości stało się za dość wydaje się tu być nie do końca na miejscu.

Autorka unika łatwych rozwiązań, nie unika za to trudnych tematów. Do takich należy zaliczyć życie w oderwaniu od korzeni, rodzinnego domu, kulturalnego dziedzictwa, które nawet przeniesione na obcy grunt nie będzie już tym samym. Rozdarcie między obcym "tu" i wywołującym tęsknotę "tam" bywa bolesne. Świadomość bycia obcym, przybyszem z zewnątrz - również. Iva Procházková pisze o ludziach, którzy opuszczając ojczyznę na dłużej, stają się obywatelami świata, ale pozbawionymi korzeni. Pisarka ten stan zna bardzo dobrze. Nie z opowieści. Z autopsji.

7. Bartosz Szczygielski Krew

---> RECENZJA

Krew nie należy do kryminałów przesadnie dynamicznych, a mimo to dzieje się tu sporo. Bartosz Szczygielski jest świetny w tworzeniu klimatu, budowaniu interesującej scenerii, a sposób, w jaki opowiada o świecie swoich bohaterów (i o nich samych, rzecz jasna) sprawia, że zwyczajnie w ten świat wierzymy. Obydwa wątki toczą się równolegle i obydwa dostarczają emocji oraz trzymają w napięciu. 

Bartosz Szczygielski jest też świetnym portrecistą. Tak ludzi, jak i miejsc. Z wyczuciem kreśli kolejne sceny, dawkuje emocje, buduje napięcie, u czytelników wywołuje to uśmiech, to niepokój. Świat jego bohaterów narysowany jest mocną kreską, ale nieprzerysowany. Tworki nie mają nic z upiornego szpitala rodem z horroru klasy B, a jednak to miejsce wywołuje dreszcze. Zamieszkują je ludzie bezbronni pełni neuroz i traum. Doskonały materiał do wykorzystania przez tych, którzy osiągnięcie własnych korzyści stawiają nad empatię.

6. Jonas Winner Murder Park. Park morderców

---> RECENZJA

W thrillerze Murder Park napięcie jest ogromnie wyczuwalne. Jonas Winner stworzył fabułę, od której trudno się oderwać, bo jest i tajemniczo, i dynamicznie, i intrygująco, i na dodatek ogromnie klimatycznie, gdyż upiorne tło sprzyja budowaniu mrocznej otoczki zdarzeń. Postaci z tej historii są dość ciekawie zarysowane. Wiele z nich ma na koncie mniej lub bardziej przepracowane traumy, które na wyspie odżyją i staną się ogromnym ciężarem.

Swoją książką Jonas Winner pyta o to, czy zostało jeszcze na tym świecie coś, czego człowiek nie jest w stanie wystawić na sprzedaż. W Parku morderców cierpienie ludzkie nie ma znaczenia. Liczy się zysk. Nieważne, że fundamenty atrakcji to ludzki ból, strach, strata, śmierć. Nieważne, że całe przedsięwzięcie opiera się na kulcie morderstw i morderców, że absurdalny zestaw pamiątek po zbrodniarzach pozwala utrwalić ich postaci w ludzkiej pamięci, gloryfikuje ich "dokonania", czyny przerażające, zasługujące na potępienie.

5. Chris Carter Geniusz zbrodni

---> RECENZJA

Autentyczność z jaką brazylijski pisarz kreśli kolejne sceny, z jaką opisuje swe postaci i relacje pomiędzy nimi, sprawia, że od tej historii trudno się oderwać. Lęk miesza się z ciekawością, bo choć kolejne kadry bolą, to jednocześnie chęć poznania dalszego ciągu jest ogromna. Krótkie, urywane w kluczowych momentach rozdziały sprawiają, że właściwie nie ma dobrej chwili na to, by przerwać lekturę. Zabójca prowadzi grę z Hunterem, a czytelnik bez trudu daje się wciągnąć w wir zdarzeń. 

Geniusz zbrodni to nie tylko opowieść o przemocy przybierającej wymykającą się wyobraźni skalę, ale i o samych narodzinach zła.

4. Krzysztof A. Zajas Oszpicyn 

---> RECENZJA

Oszpicyn to powieść o szukaniu sprawiedliwości, o rozliczaniu z dawnych win, ale także o ludzkiej zachłanności, zdradach, braku empatii, unikaniu niewygodnych kwestii. I o dziedzictwie. Dziedziczonych winach, grzechach, powielanych błędach. Autor tworzy wielowątkową, wielowarstwową fabułę zgrabnie łącząc thriller, horror, powieść obyczajową, wątki historyczne, społeczne, psychologiczne. Jego proza jest raz mocna, raz subtelna, wciąga, wywołuje dreszcze i udowadnia, że ignorowany koszmar nie rozpływa się o świcie. Przeciwnie. Nabiera mocy.

3. Carlos Ruiz Zafón Labirynt duchów

---> RECENZJA

Cieniem wiatru Carlos Ruiz Zafón zaprosił czytelników do odbycia niesamowitej podróży w miejscu i czasie. Klimatycznej, zagadkowej, emocjonującej. Labiryntem duchów udanie tę podróż zamyka i ten właśnie tom przynosi emocje najbliższe temu, co przeżyliśmy na początku tejże wyprawy. 

Atmosfera finałowego tomu jest gęsta, duszna. Choć nie brak iskierek humorystycznych, choć pojawiają się ludzie prawi i wątki pozwalające wierzyć w ludzkie dobro, to lwią część emocji stanowią te z przeciwnego bieguna. Bo Labirynt duchów to opowieść o zemście i nienawiści, o złu przybierającym różne postaci, o błędnych wyborach, obsesjach, upokorzeniach, krzywdach wyrządzanych niewinnym. Atmosfera jest raczej dekadencka. Nie brak tu paskudnych postaci, upiornych miejsc.  W opuszczonych willach słychać kroki i krzyki, cmentarz książek może być schronieniem i śmiertelną pułapką, a kolekcja lalek potęguje dojmującą samotność właścicielki. Choć pewnie nigdy nie doczekamy się ekranizacji (autor jest jej przeciwny), podobnie jak poprzednie tomy, tak i ten jest bardzo filmowy.

 

2. Jo Nesbø Pragnienie
---> RECENZJA

Najnowszy tom kryminalnego cyklu Jo Nesbø nie zawodzi ani przez moment. Gęsta fabuła, dynamiczne tempo czy mocne, zapadające w pamięć sceny sprawiają, że trudno się od lektury oderwać. Przerażenie wzbudza postać mordercy, człowieka, który bawi się strachem innych, który toczy perwersyjną grę i potrafi zmanipulować wszystkich wokół. Jego postępowanie, choć nie mieści się w granicach ludzkiej wyobraźni, jest uzasadnione psychologicznie. Norweg wspaniale opisuje swych bohaterów, ich lęki, nadzieje, żądze, obsesje. Nie ważne, czy charakteryzuje straumatyzowaną nastolatkę czy tureckiego właściciela baru - robi to wiarygodnie.

1. Wojciech Chmielarz Zombie

---> RECENZJA

Zombie to kryminał utkany misternie, czyli dokładnie w stylu Wojciecha Chmielarza. Historia jest nad wyraz intrygująca, a ocena postępowania bohaterów nie taka jednoznaczna. Każdy ma tu coś za uszami, a prawda lubi mieć drugie dno. A może i trzecie. Autor dba o to, by czytelnik się nie nudził. Napięcie winduje, perspektywy zmienia, tropy podsuwa, w maliny wypuszcza. Pokazuje nie tylko konsekwencje morderstwa sprzed lat, ale i to jak do niego doszło.

Tym, co wyróżnia prozę Wojciecha Chmielarza jest ogromna wnikliwość i umiejętność łączenia rozmaitych wątków w bardzo życiową i realistyczną opowieść.  Zombie to książka o przewinach, ale i o pamięci. A ta potrafi płatać figle. Wojciech Chmielarz wykorzystał ten motyw w bardzo interesujący sposób.

Zobacz też:

recenzje kryminałów