Peter Swanson "Każdy jej strach" [RECENZJA]

Rok temu w Polsce pojawił kryminał Petera Swansona Czasem warto zabić, a ja siedzę i się teraz zastanawiam, jakim cudem zignorowałam tę książkę, choć kryminały od Marginesów połykam szybciej niż moja kotka Whiskasa[1]. Nieprzypadkowo myślę o tym teraz. Właśnie skończyłam lekturę thrillera Każdy jej strach wspomnianego autora.

Co tu dużo mówić, właśnie takich emocji szukam w thrillerach i kryminałach.

Wszędzie jest bezpiecznie dopóki... ktoś nie zginie

Każdy jej strach ma w sobie co nieco z Okna na podwórze Hitchcocka oraz Słodkich snów Balagueró i tak jak te dwie opowieści, tak i historia opowiedziana przez Swansona świetnie sprawdziłaby się na ekranie. Ma w sobie tę niesamowitą plastyczność, która podsuwa przed oczy kolejne kadry z powieści. Kadry wywołujące dreszcze. Brytyjski cmentarz skąpany w deszczu, ogromne bostońskie mieszkanie, z którego tak łatwo zajrzeć w okna sąsiadów poznając ich sekrety, skąpane w bladym świetle piwnice wzbudzające podskórny niepokój, knajpy niepozorne, ale jakże łatwo w nich o znajomości przynoszące tragedie...

Najważniejsza w tym wszystkim będzie trzykondygnacyjna kamienica z trzech stron otaczająca dziedziniec. Z portierem, któremu nic umknąć nie może, z przewodniczącą komitetu lokatorskiego, kobietą z rodzaju tych, która lubi wiedzieć co dzieje się wokół. A jednak coś przeoczyli, czegoś nie dostrzegli, coś wydarzyło się pod ich nosami, a oni nie zastrzygli uszami z niepokoju. Wydawałoby się, że kamienica przy Bury Street 101 to spokojne, bezpiecznie miejsce.

A później znaleziono okaleczone zwłoki jednej z lokatorek.

Sekrety i traumy

To makabryczne odkrycie zszokowało Kate, która właśnie wprowadziła się do mieszkania sąsiadującego z lokalem zamordowanej Audrey. Kobieta, która cierpi na rozmaite lęki, a za sobą ma dramatyczne przeżycia, na pół roku wyniosła się z rodzinnego Londynu, by zamieszkać w Bostonie, w mieszkaniu Corbina, kuzyna, który tymczasem zajął jej londyńskie lokum. W USA kobieta zamierzała zrobić kurs grafiki i odpocząć po traumatycznych przeżyciach. Nie ma jednak szczęścia. Policja zadaje jej mnóstwo pytań, przeszukuje mieszkanie kuzyna, a sama Kate nieco przestraszona tym, że śledczy zdają się Corbina podejrzewać o morderstwo, zaczyna uważnie rozglądać się wokół i szukać odpowiedzi na dręczące ją pytania. Goszczenie w domu potencjalnego zabójcy nijak się ma do planów odpoczynku i miłego spędzenia czasu.

W Bostonie Kate poznaje dość ekscentrycznych ludzi, a nękające ją koszmary i senność wywołana trochę lekami, trochę przeprowadzką do innej strefy czasowej sprawiają, że skołowana kobieta ma problem z odróżnieniem tego co jest wytworem jej znerwicowanej wyobraźni, od tego co stanowi realne zagrożenie.

Czy Kate może czuć się bezpiecznie? Czy Corbin jest mordercą? Dlaczego Audrey musiała zginąć? Czy nowym sąsiadom Kate można zaufać? Jedynie kot pałętający się po budynku mógłby powiedzieć coś więcej, ale on dyskretnie milczy.

Mroczne sekrety wychodzą na jaw

Thriller Każdy jej strach trzyma w napięciu, które nie znika nawet na moment. Już na pierwszych stronach otrzymujemy portret znerwicowanej bohaterki, która wszędzie widzi potencjalne dramaty i katastrofy, nękana wspomnieniami i fobiami nie czuje się pewnie, a zamiast świętego spokoju w nowym miejscu, dostaje kolejną porcję powodów do strachu. Dalej jest coraz bardziej niepokojąco. Peter Swanson umiejętnie buduje klimat i dawkuje informacje. Choć wydawało mi się, że historię poznamy oczami Kate, z czasem autor dorzuca do układanki opowieści innych postaci. Dzięki temu kolejne elementy wskakują na swoje miejsca, a czytelnik może poznać różne spojrzenia na tę samą historię. A ta jest dość szokująca.

Peter Swanson pokazuje bohaterów zamkniętych w pułapkach. Własnych lęków, żądz, błędnych decyzji. Opowiada o sile sugestii i manipulacji, o grze, której reguły są okrutne, ustalane przez człowieka pozbawionego skrupułów. Emocje towarzyszące lekturze są ogromne, a kadry pełne niepokoju. Mroczny klimat jest mocnym punktem thrillera, podobnie jak sugestywne opisy miejsc czy stanów psychicznych bohaterów. Nie brakuje tu elektryzujących zwrotów akcji i zaskakujących informacji, choć fabuła nie jest przesadnie dynamiczna.

Każdy jej strach to świetna odskocznia od klasycznych kryminałów ze śledczym w roli głównej. Po tej lekturze samotne przesiadywanie w mieszkaniu przestaje być przyjemne, strach wyostrza zmysły i wzmaga czujność. To jedna z tych książek, którą czyta się ze wstrzymanym oddechem. Nie ma dobrego momentu na to, by przerwać jej czytanie. Powtarzanie sobie "jeszcze tylko jeden rozdział" jest oszukiwaniem samego siebie. Po prostu musisz wiedzieć, co będzie dalej.

Peter Swanson
Każdy jej strach
Wyd. Marginesy
2017
344 strony

***

Książkę polecam

miłośnikom thrillerów

mieszkańcom kamienic

wielbicielom historii ciekawych psychologicznie

uważającym, że zamiana mieszkaniami to taki dobry pomysł

***

* Przy tej okazji muszę wspomnieć, że w fabule opisywanej dziś książki ważną rolę odgrywa pewien kot. Wprawdzie jest to kot biały, ale Mysza uznała, że jego kolor nie ma znaczenia dla fabuły i w związku z tym grożąc oskarżeniem o rasizm, zażądała sesji fotograficznej, czego efektem jest zdjęcie z nagłówka notki.