Anna Gavalda "Ostatni raz" Kilka chwil nad rzeką

Anna Gavalda
Ostatni raz
Wyd. Świat Książki
2010
120 stron

Pierwsze spotkanie z prozą Anny Gavaldy było niezwykle udane (KLIK). Powieść Po prostu razem okazała się wspaniałym połączeniem humoru i refleksji, emocjonującą opowieścią o sile przyjaźni, pięknie wspólnie dzielonych przeżyć. Przy okazji kolejnej wizyty w bibliotece, w oko wpadła mi niewielka objętościowo książka Ostatni raz.

Anna Gavalda opowiedziała w niej historię Simona i jego sióstr Garance i Loli, którzy znudzeni ślubnym przyjęciem, wymykają się w odwiedziny do Vincenta, najmłodszego z czwórki rodzeństwa. To rodzinne spotkanie pozwala im oderwać się od codzienności, zapomnieć o problemach i na chwilę cofnąć się do czasów dzieciństwa. Wspólnie spędzony czas jest tytułowym "ostatnim razem", być może w dorosłym życiu zabraknie czasu na swobodę, długie rozmowy o wszystkim i niczym, beztroskie szaleństwa.

Francuska pisarka pięknie potrafi pisać o relacjach międzyludzkich. Lektura historii o grupce ludzi, którzy tak świetnie się ze sobą dogadują, są dla siebie wsparciem, potrafią wzajemnie dodać sobie otuchy, sił do zmagań z codziennością, jest przyjemnością, której nie warto sobie odmawiać. To miła odskocznia od codziennych dramatów, konfliktów i tak częstego braku porozumienia między ludźmi. Aby nie było zbyt różowo, ta godna pozazdroszczenia bliska więź między rodzeństwem, przeciwstawiona została dalekim od ideału relacjom pomiędzy Simonem i jego żoną Carine, oraz Carine i Garance. Tu już nie jest tak pięknie. Zupełnie jakby autorka chciała wykorzystać ten wątek, by jeszcze bardziej uwypuklić bliskość łączącą rodzeństwo.

Anna Gavalda jest mistrzem dialogów. Naturalnych, mądrych, zabawnych, trafnych. Podobnie jak w Po prostu razem tak i tu tekst podzielony jest na krótkie fragmenty. Tu tworzą one mozaikę złożoną z teraźniejszości i wspomnień. Z tych strzępów wyłania się spójny obraz międzyludzkich relacji.

Akcja jest niespieszna, nastrój spokojny, atmosfera sielska. Jakby przez tych kilka chwil bohaterom naprawdę udało się uzyskać upragnione wytchnienie. Niby dzieje się niewiele, ale historia jest nasączona niezwykłym, kojącym spokojem. Gdzieś pod płaszczykiem tego spokoju kipią emocje. Żal, rozczarowanie, złość, cierpienie. Jednak w chwili, gdy rodzeństwo wspólnie odpoczywa nad rzeką, radość z tego spotkania przysłania wszystkie negatywne odczucia. Było nam dobrze. Słyszeliśmy chlupot wody, szum wiatru w koronach drzew i ptasie rozmowy. Słońce igrało na falach rzeki, promienie wdzierały się to tu, to tam, wypływały na powierzchnię, przebijały chmury i ślizgały się po wodzie.* - wspomina Garance, narratorka historii.

Ostatni raz z pewnością nie będzie moim ostatnim spotkaniem z twórczością Francuzki. Choć ta opowieść zostawia niedosyt, nie sposób odmówić Gavaldzie umiejętności opisywania relacji między ludźmi, operowaniu słowem tak, by stworzyć niepowtarzalny klimat opowieści. W niewielkim formacie książki tkwi jej urok i mankament. Z jednej strony pozwolił uniknąć przegadania, zbędnych treści, z drugiej sprawił, że ta książka nie zostanie w mojej pamięci na długo. Jak wyrwana z filmu scena, tak i Ostatni raz może tworzyć zamkniętą całość, ale chętnie poznałabym tę historię w bardziej rozbudowanej wersji.

---

*Anna Gavalda, Ostatni raz, przeł. Magdalena Krzyżosiak, Wyd. Świat Książki, 2010, s. 104.