Tomasz Michniewicz "Chrobot"

Działania Tomasza Michniewicza obserwuję i podziwiam w social mediach, do tej pory jednak nie miałam okazji czytać jego książek. Błąd. Na szczęście błąd, który bez większego trudu można naprawić. Dlatego dziś kilka słów o tym, dlaczego warto sięgnąć po Chrobot. Życie najzwyklejszych ludzi świata.

Chrobot - książka, którą powinien przeczytać każdy

Coraz częściej widzę, że przy swoim zafiksowaniu na kryminały, czasem sporo tracę. Pozakryminalnych lektur wpada mi w ręce niewiele, przez co umyka mi wiele lektur z rodzaju tych, o których można powiedzieć "tę książkę powinien przeczytać każdy". Taką pozycją jest Chrobot Tomasza Michniewicza. 

Bez wahania mówię Wam to raz jeszcze: przeczytajcie i polecajcie dalej. Każdemu.

Mamy tu siedmiu bohaterów. Zupełnie zwyczajnych. Są mniej więcej w podobnym wieku. Każdy urodził w innej części świata z innym życiowym kapitałem początkowym. Nigdy się nie poznali.

Tomasz Michniewicz pogrupował ich opowieści w rozdziały tematyczne i w ten zgrabny sposób przemykamy przez siedem życiorysów mając fantastyczny materiał porównawczy. Jak wygląda dorastanie dziecka w Zimbabwe, a jak w Indiach? Czy nastolatka z Ugandy zrozumiałaby rozterki rówieśniczki z Kolumbii? Jakie perspektywy ma młody Fin, chłopak ze Springfield w stanie Illinois, a jakie mieszkanka centrum "czarnej" Afryki? Jak na relacje damsko-męski patrzy Japonka, a jak dziewczyna wychowana w kraju maczo? 

To świetny, bardzo ciekawy portret różnorodności. Ludzi i świata.

Możesz być kim chcesz?

Niby wiesz, że to, gdzie się urodzisz, z jakiej rodziny pochodzisz, w jakich czasach przyszło ci żyć, mocno wpływa na to jak żyjesz, ale jednocześnie w dobie coachingu i wszechobecnego "możesz być kim chcesz" łatwo o tym zapomnieć. I równie łatwo zapomnieć, że nie każdy ma te same szanse i możliwości. I że gdy gdzieś na świecie jedno dziecko chce być w przyszłości Batmanem, w świecie drugiego dorośli dzielą się na pracujących w polu, nauczycieli i zakonnice.

Zestawienie siedmiu życiorysów ludzi, urodzonych w podobnym czasie, ale w różnych miejscach w sposób ogromnie dający do myślenia pokazuje, jak mocno miejsce urodzenia determinuje nasz życiowy kapitał początkowy. Jak wielkie znaczenie ma to, w jakiej rodzinie się urodzisz, jak funkcjonuje środowisko, w którym żyjesz. 

Nie ma tu jednak generalizowania. Są indywidualne historie, które nie opierają się na tym, że wszyscy Japończycy to pracoholicy, a każdy Kolumbijczyk bije swoją żonę, ale pokazują, że każde środowisko ma swoje normy i zasady, które mocno determinują życie jednostek. Mamy podobne marzenia, nadzieje i potrzeby, tak samo potrzebujemy poczucia bezpieczeństwa czy godności, tak samo pragniemy szczęścia, ale definicje wielu naszych potrzeb i pragnień przybierają różny kształty w zależności od środowiska, w którym żyjemy. To ono w znacznej mierze je formułuje. 

Pytaj, szukaj odpowiedzi, myśl

Tomasz Michniewicz swoich bohaterów nie ocenia. Jest słuchaczem uważnym, empatycznym, a to, co usłyszy podaje w formie wywołującej ogrom emocji i refleksji. O tej książce można rozmawiać godzinami i wciąż być daleko od wyczerpania tematów. 

Tą książka to świetna rzecz o nierównych szansach, rozmaitych warunkach życia, kulturach, sposobach wychowania, możliwościach, trudnościach, zagrożeniach, marzeniach, nadziejach i wielu innych aspektach codziennego życia. To dające do myślenia zderzenia różnych światów i perspektyw, rzeczywistości mieszkańca Ugandy, USA, Indii, Finlandii, Kolumbii, Japonii i Zimbabwe.

Mądra to pozycja i wykraczająca o wiele dalej poza portrety siedmiu osób. Bo to także portret społeczeństwa w ogóle. Jego problemów i bolączek.

Tomasz Michniewicz opowiadając o Mice, Juanicie, Kanae, Reilly'm, Marggie, Caseyu oraz Madhuri opowiada o wielu ważnych kwestiach, o problemach, z którym boryka się współczesny świat, tak w mikroskali jak i w skali globalnej. Historie siedmiu bohaterów są pretekstem m.in. do poruszenia tematyki nierówności szans, przemocy w różnych odmianach (np. seksualnej wobec kobiet), rasizmu, pogłębiających się różnic ekonomicznych, konsumpcjonizmu, wyzysku i wielu innych niełatwych tematów. 

To książka o różnicach, o nadmiarze i braku, o życiu jednostki determinowanym przez otoczenie i jednostce wpływającej na świat. To książka, która zmusza do zadawania pytań i szukania odpowiedzi. Niebanalna, mądra, otwierająca oczy.

Tomasz Michniewicz
Chrobot
Wyd. Otwarte
2018
452 strony