Olga Rudnicka "Martwe jezioro" Ach, co to był za ślub!

Olga Rudnicka
Martwe jezioro
Wyd. Prószyński i S-ka
2008
232 strony

Gucio (ten od Mai) skomentował by tę sprawę tak: stare przysłowie pszczół mówi, nigdy nie mów nigdy. Po lekturze powieści Czy ten rudy kot to pies? Olgi Rudnickiej stwierdziłam, że nie będę sięgać po tom poprzedzający zdarzenia w nim opisane, że późniejsze książki autorki o wiele bardziej trafiają w mój gust, więc jej debiut sobie odpuszczę. 

A jednak odpowiednio zmotywowana sięgnęłam po Martwe jezioro i... wcale nie żałuję. Ostatnio czytanie idzie mi dość kiepsko. Ładna pogoda, zbliżający się urlop, rozsypane na stole kredki i kilka innych drobiazgów, nie sprzyjają czytelnictwu. Szybko się nudzę, odpływam myślami. Wygląda na to, że książki lekkie, humorystyczne i rozrywkowe, na taką niemoc czytelniczą są idealne. Debiutancka powieść Olgi Rudnickiej łączy w sobie te trzy cechy.

Tytułowe martwe jezioro podobno przepięknie wygląda o świcie, gdy podnosi się mgła. Wokół niego rośnie młody las. Można tu odpocząć od zgiełku i pośpiechu. Posiedzieć, porozmyślać, ukryć się przed światem.

Mała Beata bywała tu często. To był jej azyl.

Dziś Beata Rostowska jest trzydziestoletnią, niezależną, pewną siebie singielką. Co rano wbija się w elegancki kostium i stawia w biurze. Pracuje w branży finansowej i nieźle jej się powodzi. Do pełni szczęścia brak jej chyba tylko dwóch składowych: fajnego faceta i odkrycia swojego pochodzenia. 

O to pierwsze, próbuje zadbać jej przyjaciółka i współlokatorka. Ula bardzo chce zainteresować koleżankę swym bratem. Póki co, nie bardzo jej idzie, ale energiczna i zwariowana kobieta tak łatwo się nie poddaje. 

To drugie, to dużo cięższy kaliber. Okazuje się, że chłód z jakim rodzice traktowali Beatę przez całe jej dzieciństwo i fakt, że pełnoletnią córkę wystawili za drzwi i kazali jej radzić sobie samodzielnie, może mieć całkiem proste wyjaśnienie. Nie byli jej biologicznymi rodzicami. 

Kim więc jest Beata i skąd wzięła się w rodzinie Rostowskich? Tę sprawę bada pewien detektyw, a tymczasem do pytań, które zadaje sobie nasza bohaterka, dochodzi jeszcze jedno. W korespondencji, oprócz rachunków, znajduje elegancką, kredową kopertę, a w niej zaproszenie na ślub siostry. Jest to o tyle dziwne, że Rostkowska z rodziną nie utrzymuje kontaktu, a na myśl o Ance robi jest niedobrze. Swego czasu siostrzyczka wywinęła paskudny numer, uwodząc jej chłopaka. Od tego czasu kobiety nie utrzymują ze sobą kontaktu. Skąd więc to zaproszenie na ślub? I to na tydzień przed ceremonią? Nie trzeba być Holmesem, ani nawet Marple, by wyczuć w tym wszystkim podstęp, a może nawet intrygę grubymi nićmi szytą.

Beata ani myśli zjawiać się w rodzinnym domu, ale Ulka wie jak ją podejść. Pod rękę z bratem przyjaciółki, Rostkowska stawia się w murach domu, który być może nigdy nie był jej domem rodzinnym. Tam trwają ostatnie przygotowania do ceremonii, wieje chłodem, a podejrzenia, że za zaproszeniem kryje się coś mocno niefajnego, są coraz silniejsze.

Oldze Rudnickiej udało się z humorem opowiedzieć historię, która tak naprawdę wcale zabawna nie jest. W końcu jej bohaterka to kobieta, która w dzieciństwie nigdy nie zaznała odrobiny ciepła ze strony najbliższych jej osób, szybko musiała się usamodzielnić, a teraz, gdy jest kobietą niezależną, spełnioną zawodowo, pewną siebie, znów wszystko sypie się niczym domek z kart nieopatrznie postawiony w polu rażenia kocich łap. Im więcej białych plam z przeszłości Rostowskich się zapełnia, tym paskudniej cała ta historia wygląda. W finale ma się ochotę kilku osobom przymalować w pysk. Albo rzucić nimi o ścianę. 

A jednak nie brak tu przezabawnych scen, dialogów i postaci. Polubiłam Ulkę, świetną prawniczkę, która studia ukończyła z pierwszą lokatą, ale choć doskonale odnajduje się w świecie paragrafów, ma kłopoty z nieinwazyjną obsługą żelazka, a przygotowanie przez nią obiadu daje zdumiewające efekty. Nie to, że taki obiad jest pyszny, godny gwiazdek Michelin lub choćby fartucha z Master Chef, co to, to nie. Dobrze, jeśli jest zjadliwy. Jeśli sos do spaghetti jest tylko minimalnie przypalony i można nim spokojnie polać makaron. O ile nie zapomniało się o makaronie...

Bez wątpienia jasnym punktem (raczej dla czytelników niż bohaterów), jest też stażystka Kinga. Przy niej nawet toster wygląda inteligentnie. Biurowe wpadki podniosą kąciki ust nawet najbardziej ponurym czytelnikom. Rozbrajające są również dialogi, zwłaszcza pomiędzy Beatą i Jackiem, a także monologi Uli.

Martwe jezioro nie jest kryminałem, lecz raczej powieścią obyczajową z nutką kryminału i romansu. Lub komedią kryminalną, w którym znajduje się też miejsce na uczucia, ale bez rozczulającego wpatrywania się w oczka, tęsknego wzdychania i nieśmiałych pocałunków. Jest lekko, zabawnie, są mniej lub bardziej jawne podchody i kubły wody, to letniej, to zimnej, wylewane na rozpalone lica. Wszystko to okraszone żartobliwymi powiedzonkami i ripostami. Wyszło nieźle.

Olga Rudnicka ma dar opowiadania z lekkością i humorom, co wbrew pozorom takie łatwe nie jest. Postaci z jej powieści są jednoznaczne, albo dobre, albo złe. Albo z poczuciem humoru, albo budujące swój świat na intrygach, a jeśli na ich ustach pojawia się uśmiech, to kryje on złowrogie przesłanie. Tym po drugiej stronie mocy zdecydowanie brak luzu i dystansu. Są wiecznie poirytowani, nadęci i odpychający. To oni w tej powieści przegrają, choć jeszcze o tym nie wiedzą.

Miało być opowiadanie. Na szczęście dla czytelników, rozrosło się do powieści i znalazło wydawcę, a Olga Rudnicka trafiła na listę pisarzy, po których twórczość warto sięgnąć wtedy, gdy trudno znaleźć powody do wywołania banana na twarzy. Bo nawet jeśli jest źle, mrocznie i paskudnie, to gdzieś czai się powód do uśmiechu. Może mieć postać nierozgarniętej Kingi lub zwariowanej Ulki ([Beata] uważa, że całe swoje zdolności intelektualne zaangażowałam w naukę i na nic więcej ich nie starczyło[1]), może objawić się na ślubie, na który idzie się... z dwoma zazdrosnymi o siebie partnerami lub sprowadzać się do dialogów-perełek:

- Bo ja zawsze mówiłem - pan Zenek tylko dzięki torbom zachowywał pion - że z pani to dobra kobieta, nie to, co moja żona, świeć Panie nad jej duszą...

- Ależ panie Zenku! - Beata aż zatrzymała się ze zdumienia na środku parkingu. - Przecież pana żona żyje!!!

- Owszem - zgodził się pan Zenek. - Ale to zła kobieta i muszę modlić się za jej duszę już teraz[2].

Wszystko to znajdziecie w Martwym jeziorze. Bawcie się dobrze.

***

Książkę polecam

miłośnikom humorystycznych powieści

wielbicielom komedii kryminalnych

szukającym zabawnej powieści pozwalającej oderwać się od szarej rzeczywistości

***

[1] Olga Rudnicka, Martwe jezioro, Wyd. Prószyński i S-ka, 2008, s. 48.

[2] Tamże, 12-13.

***

Zobacz też

Olga Rudnicka Czy ten rudy kot to pies? - recenzja

Olga Rudnicka Cichy wielbiciel - recenzja