"Pier**** pisanie",czyli czy w tej bajce jest happy end?

Opowiem Wam bajkę, ale może trochę później. Tymczasem...

Zaczęło się od Kai Malanowskiej. Z biolożki, finalistki Nagrody Nike, autorki powieści Patrz na mnie, Klaro. O pisarce nie słyszałam przez ogłoszeniem nominacji, po gali jej książka znalazła się na mojej liście tytułów do przeczytania - wśród setek innych, bez wykrzyknika oznaczającego priorytet i nerwowe przeczesywanie bibliotek i księgarń. Pewnie bym nazwisko autorki zapomniała, gdyby nie jej donośny głos, pełen złości i frustracji, rzucający "gównem" i "pierdolący pisanie", jaki rozległ się z profilu na Facebooku. Tekst wpisu zapewne wszyscy już znacie, więc oszczędzę sobie i Wam, cytowania gu tutaj. W skrócie: Kaja Malanowska poświęcając pisaniu książki 16 miesięcy, zarobiła na tym zawrotną kwotę 6800 zł. I to ją wytrąciło z równowagi.

Reakcja środowiska była szybka. Ze wszech stron rozległy się głosy potępiające autorkę. Że nikt jej pisać nie kazał, że o zarobkach głośno się wypowiadać nie wypada, że książka kiepska, że pisanie powieści to mało i warto podreperować budżet tworzeniem felietonów, scenariuszy itp. Głos zabrali m.in. Jacek Dehnel (wspominając, że poeci i tłumacze poezji mają jeszcze gorzej), Jakub Żulczyk (każąc autorce się "nie mazgaić", "nie kompromitować zawodu" i podpowiadając jak można pisząc zarobić na życie) i Krzysztof Varga, który swój wywód podsumował: Zresztą jeśli o mnie idzie, to Malanowska może śmiało "pierdolić pisanie", szkody ze złamania pióra przez Malanowską raczej niewielkie będą, nie widzę w tej chwili możliwości, aby naród popadł w zbiorową żałobę, jeśli Malanowska swoje groźby w życie wprowadzi, mogę nawet powiedzieć, że owo "pierdolenie pisania" to jest najlepsze, co Malanowska dla literatury może uczynić[źródło].

Kaja Malanowska nie spodziewała się takiej reakcji na swój "półprywatny" wybuch, o czym możecie przeczytać w wywiadzie, który przeprowadził z nią Michał Fal.

W każdym razie, gdy emocje odrobinę opadły, pojawiły się kolejne, nieco bardziej wyważone artykuły. Niektórzy Malanowską bronią (Kaja, nie daj się! - pisze na swoim blogu Paweł Pollak), inni biorą pod lupę zarobki autorów, jeszcze inni zastanawiają się nad wizerunkiem polskiego pisarza. 

O zarobkach pisarzy (polskich i zagranicznych, tych z prawdziwego zdarzenia i celebrytów, którzy piszą, bo mogą), możecie przeczytać m.in. w artykule Mileny Rachid Chehab. Na Onecie powstała galeria prezentująca stawki, jakie za swoje książki zgarnęli politycy (lub ich bliscy - żony polityków bywają niezwykle wylewne). W jednym z wywiadów, Michał Witkowski, opowiada o tym, jak rosną kwoty zaliczek wydawanych mu na poczet kolejnych książek (obecnie jest to 500 tys. złotych). Jak to więc jest z tymi zarobkami? Okazuje się, że bardzo różnie, że do jednego wora nie da się wrzucić autorów popularnych czytadeł i pisarzy celujących w ambitną literaturę, choć w każdej grupie znajdą się tacy, którzy o utrzymywaniu się z pisania mogą jedynie pomarzyć i ci, którzy przychody ze sprzedaży mogą przeznaczyć na kupno mieszkania (Dorota Masłowska) czy podróże (Michał Witkowski). Jak zwykle - wszelkie uogólnienia są zbędne i krzywdzące, a to co Kaja Malanowska "pierdoli", Andrzejowi Sapkowskiemu pozwala opłacić rachunki i jeszcze na waciki wystarcza.

Czytanie nie jest modne (pisanie już tak, jeśli spojrzeć na nazwiska widniejące na okładkach, łatwo zauważyć, że piszą wszyscy - jedni z własnej potrzeby, inni - bo fajnie móc powiedzieć "napisałam(em) książkę", jeszcze inni - czort wie z jakiego powodu i po co). Czytanie wymaga czasu i skupienia, a tego w coraz szybciej kręcącym się świecie, z dnia na dzień brakuje nam bardziej. Pisarz nigdy nie będzie grał pierwszych skrzypiec w rzeczywistości opartej na pośpiechu, obrazkach i krótkich formach komunikacji. Tak jak recenzent książkowy, może tylko pomarzyć o tym, że to co robi, da mu coś więcej niż satysfakcję, tak i pisarz nie przeskoczy finansowo gwiazd seriali czy gospodarzy niewymagających angażowania umysłu programów, które są niczym kojące plastry na rany po ciężkim, nerwowym dniu. Oczywiście, możecie mnie teraz zakrzyczeć: że Jarosław Czechowicz, że Bernadetta Darska, z drugiej zaś strony wymienieni wcześniej: Masłowska czy Witkowski, że można się wybić w tej mało medialnej dziedzinie. Być kimś. I będziecie mieli rację. Nie zmieni to jednak faktu, że więcej wśród pisarzy Malanowskich, niż Sapkowskich, że pisarz to nie muzyk, a pióro nie Stradivarius.

Opowiem Wam bajkę. Zaczyna się ona tak:
Za górami, za lasami, w świecie alternatywnych rozwiązań, spotkali się dwaj panowie w średnim wieku. Dawno się nie widzieli, w liceum jeszcze, gdy na pomaturalnym rozdrożu, jeden szedł ścieżką dla informatyków, drugi filologów.
- Co porabiasz? - Pyta informatyk.
- Jestem pisarzem - z dumą rzecze drugi.
- W sensie zawodowym?

(konsternacja)(milczenie)
(kurtyna)