Mo Hayder "Skóra"Jak wyglądałaby kobieta bez skóry?

Mo Hayder
Skóra
Wyd. Sonia Draga
2011
384 strony

cykl Jack Caffery, tom 4

Zacznę od cytatu, dość długiego cytatu, rozpoczynającego thriller Skóra Mo Hayder. Debiutancki Ptasznik sprawił, że autorka wskoczyła na listę pisarzy, których twórczość po prostu muszę poznać, a początek kolejnej książki autorki, po którą sięgnęłam, ogromnie mnie zaintrygował. Zapowiadała się mroczna i paskudna historia.

Skóra jest największym organem w ludzkim ciele. Składa się ze skóry właściwej, naskórka i podskórnej warstwy tłuszczowej. Gdyby zdjąć ją bez uszkodzeń i rozłożyć, zajęłaby powierzchnię niecałych dwóch metrów kwadratowych. Oprócz rozmiaru ma także wagę: ze wszystkimi komórkami tłuszczowymi i proteinami tworzy solidną bryłę. Skóra zdrowego dorosłego mężczyzny waży od dziesięciu do piętnastu kilogramów. Tyle samo co spory kilkulatek.

Skóra kobiety waży nieco mniej i zajmuje też mniejszą powierzchnię.

Większość mężczyzn w średnim wieku, nawet tych, którzy mieszkają samotnie w odległych częściach Somerset, nie poświęca ani jednej chwili na rozmyślanie, jak wyglądałaby kobieta bez skóry. Nie zastanawiają się też, jak wyglądałaby jej skóra przypięta do warsztatu.

Ale też większość mężczyzn zupełnie nie przypomina tego mężczyzny.

On jest zupełnie inny[1].

Wyobraźnia zaczęła pracować. Znalazłam się w domu na uboczu (choć nie na tyle, by po wszystkim sąsiedzi nie mogli powiedzieć: ojej, taki miły człowiek, spotykałam go codziennie w warzywniaku, kto by pomyślał, że mógłby dopuścić się tak okrutnych zbrodni lub zawsze był trochę dziwny, miał taki zimny błysk w oku, jak morderca), mój wzrok, niczym oko rejestrującej wszystko kamery, prześlizgiwał się po tonącym w mroku wnętrzu budynku. Są. Drzwi do piwnicy. Zimne, kamienne schody zdają się nieco śliskie. Schodzę więc ostrożnie, tym bardziej, że wyczuwam na dole czyjąś obecność. Mężczyzna stoi tyłem, pochylony. Coś szepcze pod nosem. Ściskanego przez niego noża nie widać ze stanowiska na schodach. Mogę się tylko domyślać, jak sprawnie nacina odpowiednie miejsca na leżącym przed nim ciele. Tak, na zasłoniętym ceratą blacie drewnianego stołu, spoczywa martwa kobieta. W nikłym świetle widzę jej rozsypane włosy i zarys sylwetki. Wycofuję się. Nie chcę wiedzieć jak wyglądałaby bez skóry, choć wiem, że tego nie uniknę. W końcu o tym ma być ta książka, o ludziach skórowanych jak zwierzęta.

Taka była moja wizja. W miarę upływu czasu, coraz bardziej paskudna, makabryczna, wywołująca mdłości. Z zapachem stęchlizny, odorem psującego się ciała, atmosferą strachu, niezdrowego podniecenia. Bolesna, ohydna, czytana z niedowierzaniem wymalowanym na twarzy i ustami wygiętymi w grymasie obrzydzenia. Taki był dla mnie Ptasznik, łączący niezdrową makabrę, psychologiczną grę i zaspokajający te instynkty, które przyciągają czytelników do historii, w których nigdy nie chcieliby brać udziału.

Tymczasem u Mo Hayder zaginęła przebywająca w ośrodku odwykowym celebrytka, a zwłoki mężczyzny znalezione w pobliżu kamieniołomu, choć na pierwszy rzut oka mogą należeć do samobójcy, u jednego z policjantów wzbudzają wątpliwości co do przyczyny śmierci. Choć szefowie upierają się, by inspektor Jack Caffery skupił się przede wszystkim na zaginięciu gwiazdeczki Misty, mężczyzna wydaje się dużo bardziej zainteresowany denatem z kamieniołomu. Wygolony kawałek głowy zmarłego, bransoletka z włosów i przeczucie, że może się to wiązać z niedawno prowadzoną sprawą sprawiają, że Caffery robi co może, by przyjrzeć się temu bliżej. Celebrytka mniej go interesuje. Jej poszukiwania odbiły się szerokim echem, a policja robi co może, by ją odnaleźć. Gdy jeden inspektor zajmie się czymś innym, biedna Misty nie straci przcież szans na odnalezienie.

Skóra jest kontynuacją Rytuału i dobrze jest po nią sięgnąć uprzednio zapoznawszy się z tamtą historią. Te dwie książki łączą postaci głównych bohaterów (przede wszystkim inspektora Jacka i policyjnego nurka sierżant - Phoebe Marley zwanej Pchłą) oraz świat afrykańskich wierzeń, zabobonów, które by chronić jednych, innym przynoszą śmierć. Podczas gdy Caffery skupia się na zwłokach z kamieniołomu, sierżant Marley, chcąc nie chcąc, musi zainteresować się sprawą Misty. Powód? Zaginiona celebrytka odnajduje się bardzo szybko. Niestety, wiążą się z tym "małe" komplikacje. Po pierwsze: znaleziono ją martwą. Po drugie: ciało leżało w bagażniku samochodu. Po trzecie: samochód ten należy do Phoebe, a prowadził go jej brat. Jak zachować się w takiej sytuacji? Jak postąpiła Pchła? Tego nie zdradzę, ale ciąg dalszy tej historii jest tak nieprawdopodobny, że aż uwierzyć nie mogłam, że wymyśliła go autorka tak świetnie skonstruowanego Ptasznika. 

Mam za sobą dwa tomy cyklu z inspektorem Caffery i nie mogę się oprzeć wrażeniu, że debiut napisała zupełnie inna osoba. Pierwszy tom był przeciętny, kolejny ciągnie się jak flaki z olejem. Ptasznika nie łączy z nimi właściwie nic. Gdzie te emocje, to napięcie towarzyszące lekturze debiutu? Gdzie historia, która jeży włosy na głowie, przyspiesza bicie serca i powoduje odruch wymiotny ohydnymi opisami? Wątek Phoebe wydaje mi się ogromnie naciągany, wątek Jacka - zwyczajnie nudny. Całość się dłuży, a tego nie można wybaczyć autorce książek z gatunku kryminał/thriller. Brytyjce zabrakło pomysłu na poprowadzenie akcji.

Mo Hayder ponownie wplotła w fabułę wątek afrykańskiej magii, ale tym razem nie uratowało to nijakiej fabuły. Miałam wrażenie, że dorzuciła go niejako na siłę, mając nadzieję, że skoro zabieg ten w pewnym stopniu zadziałał za pierwszym razem, to i za drugim może się udać. Zamiast skupić się na jednym wątku, rozwinąć go ciekawie i wokół niego rozbudować fabułę, autorka wymieszała świat czarnej magii z mało wiarygodną (na usta ciśnie mi się słowo - idiotyczną) historią Pchły, jej brata i spoczywającej w bagażniku Misty, co jakiś czas dając na dzieję, że ta część, która bezpośrednio wiąże się z tytułem thrillera, jakoś sensownie się rozwinie. Złudne to nadzieje.

Skóra wlecze się i nudzi. Nie ma w niej napięcia, nie wywołuje dreszczy. Jest rozczarowująca niemal od szóstej strony (na piątej znajduje się cytowany przeze mnie, intrygujący początek) i to rozczarowanie nie znika aż do końca. 

Co najmniej raz na tydzień zdejmuje skórę ze zwierzęcia. Częściej, jeśli jest szczególnie niespokojny.

W tym tygodniu zrobił to pięć razy[2].

Pewnie zorientował się, że jego zboczenie wykorzystano do napisania nieciekawej książki. A facet miał potencjał na bohatera prawdziwie psychopatycznego thrillera.

Arctic Monkeys - Do I Wanna Know?

***

Książkę polecam

zaczynającym przygodę z thrillerami (inni będą się nudzić)

odpornym na bardzo wolno toczącą się akcję

ciekawym co zrobić ze zwłokami znalezionymi w bagażniku

***

[1] Mo Hayder, Skóra, przeł. Alina Siewior-Kuś, Wyd. Sonia Draga, 2011, s. 5.

[2] Tamże, s. 155.

***

Zobacz też

Mo Hayder Ptasznik

Mo Hayder Rytuał

*** POZOSTAŁE RECENZJE KSIĄŻEK MO HAYDER ***