Alina Białowąs "Grzeczna dziewczynka" To takie proste, prawda?

Alina Białowąs
Grzeczna dziewczynka
Wyd. e-bookowo
2014
278 stron

Owszem, podniosłem na ciebie głos, bo nie znoszę sprzeciwu. Nie lubię, gdy ktoś mi rozkazuje, albo przerywa moją wypowiedź. Wystarczy, żebyś to zapamiętała i nie będzie problemu. Rozumiesz?[1]

To takie proste, prawda? Wystarczy nie mieć własnego zdania. Nie sprzeciwiać się. Nie przerywać, nie podnosić głosu, nie podważać decyzji, nie rozkazywać, nie dyskutować. Nie związywać włosów, bo zdaniem partnera, lepiej wygląda się w rozpuszczonych. Nie wtrącać się, gdy ukochany podejmuje decyzje - bez względu na to, czy dotyczą stroju na kolację u rodziców czy wspólnego zamieszkania. Wykonywać polecenia. Szybko, bez dyskusji.

To takie proste, prawda?

Karolina ma dwadzieścia pięć lat. Od siedmiu leczy zranione uczucia, nieufnie spoglądając na przedstawicieli płci przeciwnej i zadając kłam teorii, że młodzieńcze serce szybko się regeneruje. Kobieta należy do niepewnych siebie wrażliwców. Rudy piegus ma na tle swojego wyglądu obsesję, mocno wierząc, że to on spowodował, że przed laty jej chłopak stracił nią zainteresowanie, skupiając je na dziewczęciu ciemnowłosym. 

Bohaterka mieszka z rodzicami i babcią, pracuje w bibliotece wraz z Miśką, koleżanką ze studiów (z którą sama chętnie bym się zaprzyjaźniła), i właściwie nic nie wiadomo, by prowadziła jakieś życie towarzyskie. Jednym słowem: szanse na poznanie faceta, który wymaże z jej pamięci młodzieńcze rozczarowanie, są raczej niewielkie. A jednak, miłość, w postaci przystojnego i szarmanckiego faceta o czarnych, lśniących włosach sięgających do ramion, właśnie przyszła zapisać się do biblioteki. 

Filip z miejsca zdobywa zaufanie Karoliny, a ta - mimo ciągłej tęsknoty za swoim pierwszym facetem - już pierwszego dnia marzy o namiętnym pocałunku. Jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, nagle zapomniała o siedmiu latach smutku i żalu. Owszem, strach o to, że Filip może powtórzyć manewr Rafała i zostawić pieguskę dla jakiejś cud-piękności, nie daje tak całkiem o sobie zapomnieć, ale podejrzewam, że motyw ten pojawia się głównie po to, by podkreślić jak niskie poczucie własnej wartości ma Karolina. W jej zachowaniu tego strachu właściwie nie widać, a kilkumiesięczny związek szybko kończy się ślubem. Wzmianka o tym nie jest spojlerem, bo Grzeczna dziewczynka Aliny Białowąs zaczyna się w chwili, w której Karolina ogląda wideo z ceremonii. Cała reszta jest opowieścią o tym, jak to się stało, że powiedziała "tak" i wcale z tego powodu nie była szczęśliwa. 

Alina Białowąs porusza ważny temat, bo mimo iż współczesne kobiety zdobywają świat i niekoniecznie potulnie drepczą pół kroku za ukochanymi mężczyznami, to jednak wśród nich wciąż nie brak takich, które nie potrafią funkcjonować bez wsparcia męskiego ramienia, a gdy trafią na despotę-szowinistę, niczym żołnierzyk-szeregowiec reagują na każdą komendę, nawet nie śmiąc podnieść zdumionego wzroku, że o podnoszeniu głosu czy sprzeciwie nie wspomnę. 

Karolina widzi, że w zachowaniu Filipa jest coś nie tak, czasem próbuje się buntować, ale efektów tego nie widać. Przeciwnie - postawiła przystojniaka na piedestale i choć wszystkie znaki na ziemi, niebie i nad lustrem (u przyszłej teściowej w formie napisu Mój dom to mój pałac. Mój mąż to mój król[2]) wskazują na to, że pakuje się w kłopoty, głucha jest na głos czy to rozsądku czy to przyjaciółki Miśki. Filip to przecież takich kochany ideał.

Alina Białowąs
[źródło]

Grzeczna dziewczynka to książka-przestroga. Porusza kilka ważnych tematów, jak choćby przemoc w związku, brak poczucia wartości czy niełatwe relacje rodzinne, choć myślę, że taka historia zasługuje na to, by rozbudować ją o nieco więcej psychologicznych opisów stanów emocjonalnych. Książka oparta jest głównie o dialogi, do tego stopnia, że miejscami, mimo zmiany miejsc i rozmówców, konwersacje toczą się ciurkiem, bez zaznaczenia gdzie kończy się jedna, a zaczyna następna.

- To co? - klasnęła w dłonie, podchodząc do mojego biurka - idziemy do domu? Na zegarze zbliża się szósta.

Zawiedziona, skinęłam głową.

- No nie rób takiej smutnej miny. Odprowadzę cię na przystanek. Chyba że Filip czeka w samochodzie - dodała i wyjrzała przez okno. - Niestety. Nie czeka.

- Głodna jesteś? - zapytała babcia, stając na progu dużego pokoju, gdy weszłam do domu[3].

Niby od razu wiadomo, że miejsce akcji i rozmówca Karoliny się zmienił, ale brak mi czegokolwiek, co tę zmianę zaznaczy. Z jednej strony mnogość dialogów wytwarza w czytelniku wrażenie uczestnictwa w rozmowach, z drugiej - brak mi tu nieco głębszych refleksji na temat problemu, z jakim boryka się główna bohaterka.

Nie mnie oceniać prawdopodobieństwo zdarzeń, a jednak dziwnym wydała mi się szybka zgoda rodziców Karoliny na ślub. Czyżby tak bardzo obawiali się o staropanieństwo córki, że choć matka potrafiła wprost zaatakować córkę pytaniem Zabezpieczasz się jakoś?[4], nie zastanowiła się nad tym, czy aby na pewno kandydat na męża, co do którego nie tylko ona miała wątpliwości, na pewno wart jest poparcia?* Trudno mi też uwierzyć, że jedno zdarzenie tak mocno zmieniło punkt widzenia głównej bohaterki na pewną kwestię. Gdyby to było takie proste... Doświadczenia, na szczęście, w tym zakresie nie mam, ale mimo wszystko, wątpliwości pozostają. 

Książka nie zawiera informacji na temat jej korekty i redakcji, więc nie wiem kto i na ile dokładnie Grzeczną dziewczynkę sprawdzał. Wiem, że trochę tu interpunkcyjnych niedoróbek, które rzuciły się nawet w moje, mało zorientowane w tym temacie oko, a niepoprawione skróty myślowe prowadzą do powstania niezbyt trafnych sformułowań.

- To co studiowali pani rodzice?

- Mama, matematykę. Tata, politechnikę w Rzeszowie[5].

- Maj i czerwiec to najdłuższe dni w roku[6].

W powieści Grzeczna dziewczynka Aliny Białowąs widać wyraźnie, jak łatwo wpaść w sidła toksycznej miłości, jak nietrudno znaleźć się w roli ofiary przemocy w rodzinie. Przerażające jest to, że mimo iż dla śledzących tę historię osób, jasny jest to, jak wielki błąd popełnia Karolina spotykając się z Filipem, ona sama jest głucha i ślepa na wszelkie znaki ostrzegawcze. Tak właśnie niestety jest w życiu, kiedy to często w osobach próbujących nam otworzyć oczy widzimy zazdrośników, ludzi, którzy nie pragną naszego szczęścia czy mają mylny osąd, bo przecież nie wiedzą, że prawda jest zupełnie inna, oczywiście lepsza. 

Autorka nie poprzestała na wprowadzeniu do powieści wątku związku głównych bohaterów. W Grzecznej dziewczynce znajdzie się też miejsce dla miłości szczerej i prawdziwej, rodzinnych tajemnic i dramatu z przeszłości. Choć nie jest to książka bez wad, to jednak daje do myślenia. I choćby dlatego, by przypomnieć o ważnym i trudnym temacie, który jest jej osią, warto po nią sięgnąć.

Adele Skyfall

***

[1] Alina Białowąs, Grzeczna dziewczynka, Wyd. e-bookowo, 2014, s. 145.

[2] Tamże, s. 11.

[3] Tamże, s. 128.

[4] Tamże, s. 178.

[5] Tamże, s. 40.

[6] Tamże, s. 137.

***

* Ten fragment w pierwotnej wersji recenzji brzmiał: (...) choć matka Karoliny potrafiła wprost zaatakować Filipa pytaniem Zabezpieczasz się jakoś?[4] (tak jakby troska o antykoncepcję byłą wyłącznie męskim obowiązkiem) (...). Była to jednak rozmowa matki z Karoliną, nie z Filipem. Mój błąd. 

***

Książkę przeczytałam dzięki uprzejmości autorki.

***

Zapraszam do lektury
Alina Białowąs Galeria uczuć - recenzja