Remigiusz Mróz "Rewizja" Punkt bez powrotu

Remigiusz Mróz
Rewizja
Wyd. Czwarta Strona
2016
628 stron

cykl Chyłka i Zordon, tom 3

- Myśl, że masz świetną prawniczkę, która wyciągała z opresji ludzi znajdujących się w znacznie gorszej sytuacji niż ty.

- Naprawdę?

- Nie, ale dobrze to brzmi, prawda?

- Chcesz powiedzieć, że jestem twoim najbardziej beznadziejnym przypadkiem?

- Tak.*

Fakt - to jest beznadziejny przypadek, biorąc pod uwagę sytuację prawniczki, która nie ma za sobą wielkiej kancelarii, a jej klientem jest... Rom.

Ale... od początku. 

Trzy tomy, trzy style

Od początku trzeciego tomu, rzecz jasna, bo Rewizja Remigiusza Mroza to kontynuacja Kasacji i Zaginięcia, cyklu o Joannie Chyłce i Kordianie Oryńskim, roboczo zwanym Zordonem. Te trzy historie mają wiele punktów wspólnych, ale i różnią się od siebie charakterem. Tom pierwszy jest najbardziej sensacyjny, w drugim także nie brak dynamiki, ale spora część akcji przenosi się na salę sądową - tu prawnicy są bardziej prawnikami niż samozwańczymi śledczymi, choć praca w terenie i nadstawianie karku, wciąż nie są im obce. Najnowsza część to nadal wiele emocji, ale mniej mordobicia, pojawia się też próba wtrącenia problematyki społecznej. Wciąż jest to powieść przede wszystkim dostarczająca rozrywki, ale nietrudno odnieść wrażenie, że samo granie na emocjach czytelników, twisty fabularne, znęcanie się nad bohaterami i fabuła pędząca niczym pocisk (czyli wszystko to, czym charakteryzuje się twórczość Remigiusza Mroza), przestało autorowi wystarczać. Rewizją zdaje się mówić, że nie zadowala go etykietka pisarza tworzącego historie, które szybko się czyta, mocno przeżywa, ale które dość szybko ulatują z pamięci (chyba, że autor postanowi skrzywdzić czyjegoś ulubionego bohatera, złość zostaje w czytelniku dłużej). Rewizją zdaje się mówić, że stać go na więcej, że potrafi połączyć rozrywkową konwencję z cięższą tematyką. Próbował już tego w Ekspozycji, gdzie w fabułę wmieszał grozę zbrodni wojennych, jednak potraktował ten temat nieco zbyt pobieżnie, by zadowolić czytelników mających nadzieję na coś więcej niż rozrywka. W najnowszym tomie o Chyłce i Zordonie, poszło mu nieco lepiej.

Winien jest Rom!

Kryminalny wątek w Rewizji zaczyna się od brutalnego morderstwa. Ktoś brutalnie zgwałcił i zamordował matkę oraz córkę. Jak to zwykle bywa, pierwszym podejrzanym jest mąż. Jest to kandydat na podejrzanego idealny, bo robotnik z Ursynowa karnację ma ciemną, narodowość romską, a milionowe ubezpieczenie jakie miałby zgarnąć po śmierci żony jest motywem, którego nie da się zignorować. Bukano oczywiście do zbrodni się nie przyznaje, choć ślady na miejscu zbrodni wskazują go jako jej sprawcę. Wydaje się, że wszystko jest przesądzone. Morderca trafi za kratki, a firma ubezpieczeniowa odetchnie z ulgą, jako, że nie ma na świecie takiej instytucji, która bez oporów oddałaby komuś liczone w złotówkach sześć zer z jedynką z przodu. Krótko mówiąc - zamykamy sprawę.

I wtedy na scenie pojawia się Joanna Chyłka.

A gdzie pojawia się Chyłka, tam akcja zmienia swój bieg. Zwykle nabiera tempa, charakteru, ironii, staje się mniej bezpiecznie, bardziej interesująco, mniej przewidywalnie, bardziej absorbująco. W tle przygrywa Iron Maiden, ulicą pędzi iks piątka. Zapnijcie pasy.

Poznań, 2015

Konfrontacje

W Rewizji duet pęka. Ci, którzy stanowili zespół, stają po dwóch stronach barykady. Serce krwawi, złość wzbiera, gdy zdołało się już ów duet polubić, a teraz staje się świadkiem bezpardonowej walki, a nawet podkładania świń. Rewizja to starcie. Liczne starcia. Szary obywatel vs. korporacja. Lojalność wobec siebie vs. lojalność wobec klienta. Przyjaźń vs. kariera. Uprzedzenia vs. tolerancja. Trzeźwość vs. alkoholizm. Przeszłość vs. teraźniejszość. Prawda vs. zręcznie zatuszowane kłamstwa. I inne. 

Z jednej strony mamy pogrążonego w żałobie męża, z drugiej bezwzględną korporację, która jako ubezpieczyciel zrobi wszystko, by nie wypłacić odszkodowania. Prokuratura stawia Bukano zarzuty, Chyłka podejmuje się jego obrony, choć nie bardzo pamięta jak do tego doszło. Cóż... Zdaje się, że szczęście się od niej odwróciło, na pocieszenie zostawiając jej "małpki" ratunkowe, z których prawniczka korzysta zbyt często i zbyt chętnie. Obserwowanie jaką cenę musi zapłacić za wszystko to, co zdarzyło się w przeszłości, do łatwych zadań nie należy. Zwłaszcza, że dopadają ją nie tylko konsekwencje decyzji podjętej w poprzednim tomie, ale także te związane z owianą tajemnicą przeszłością. Zwłaszcza, że ktoś, komu ufała, okazuje się podłą świnią. Zwłaszcza, że sprawa okazuje się trudniejsza niż zakładała, a ona jest cieniem samej siebie. Wciąż bezczelnym i niebezpieczeństwu spoglądającym prosto w oczy, ale cieniem. Na dodatek coraz bardziej nietrzeźwym.

Inna niż poprzednie

Rewizja jest mniej dynamiczna niż jej poprzedniczki, za to zabiera czytelników w ciekawe rejony, a konkretnie do społeczności romskich. Znajdziemy się na koczowisku przy ul. Kamieńskiej we Wrocławiu i na warszawskiej Pradze Południe. Będzie gorąco, ale i całkiem interesująco. 

W tym tomie Remigiusz Mróz więcej miejsca poświęcił wewnętrznym rozterkom bohaterów. Już nie tylko działają, ale także dzielą się swoimi przemyśleniami. Główni bohaterowie mnie jednak rozczarowali. Ich siła tkwi w duecie, osobno sobie nie radzą. Ale nie w tym problem, bo ich przemiany są interesujące i sprawiają, że fabuła jest zdecydowanie mniej przewidywalna. Problem tkwi głównie w kreacji Chyłki, która podążą śladami wielu kluczowych dla kryminałów postaci. Do głosu dochodzą uzależnienia i traumy z przeszłości. Można się było tego spodziewać, bo taki styl bycia, jaki prezentuje, nie bierze się raczej znikąd, ale miałam nadzieję, na jakieś ciekawsze rozwiązanie. Niestety, wygląda na to, że spotka mnie rozczarowanie. 

W Rewizji pojawia się postać znana z jednego z poprzednich tomów. Jej obecność była dla mnie zaskoczeniem. Miłym, choć ją samą trudno darzyć sympatią. Podoba mi się pomysł, by powracać do starych spraw, albo by one powracały niespodziewanie. W końcu decyzje z przeszłości rzutują na przyszłość. Nie da się od tego uciec, choć bywa to niewygodne. 

Duży plus dla autora za przybliżenie środowiska romskiego, pokazania czym jest lojalność oraz jej brak, przyjrzenie się prawnikom nie tylko jako tym, którzy walczą o sprawiedliwe wyroki, ale także tym będącym na usługach wielkich firm czy mafii. Mniej usatysfakcjonowało mnie zakończenie wątku kryminalnego. Było raczej w stylu "aha" niż "wow!".

Rewizja wzbudziła we mnie mieszane uczucia. Cieszę się, że autor dojrzał do tego, by nieco odejść od typowo rozrywkowego stylu, z drugiej strony - obawiam się, by przy tym nie zrezygnował z tego, za co tak bardzo czytelnicy lubią jego twórczość. Dynamizm, nieprzewidywalność, mocne zakończenia. 

A tymczasem... czekam na kolejny tom. I mam nadzieję, że Oryński oberwie tak, jak na to zasłużył. 

***

Książkę polecam

miłośnikom thrillerów prawniczych

szukającym romskich wątków w literaturze

ceniącym cięte dialogi

wielbicielom postaci "z charakterem"

***

* Remigiusz Mróz, Rewizja, Wyd. Czwarta Strona, 2016, s. 303.

***

Przeczytaj też 

Remigiusz Mróz Parabellum. Prędkość ucieczki - recenzja

Remigiusz Mróz Parabellum. Horyzont zdarzeń - recenzja

Remigiusz Mróz Parabellum. Głębia osobliwości - recenzja

Remigiusz Mróz Turkusowe szale - recenzja

Remigiusz Mróz Kasacja - recenzja

Remigiusz Mróz Zaginięcie - recenzja

Remigiusz Mróz Ekspozycja - recenzja 

Remigiusz Mróz Przewieszenie - recenzja

Spotkanie autorskie z Remigiuszem Mrozem - fotorelacja

Remigiusz Mróz na blogu