Kazimierz Dolny - spaceru część pierwsza

lipiec 2015

Właściwie wybieraliśmy się tylko do Lublina. Mąż służbowo, ja jako rzep. Do Lublina doszło rodzinne Lesko, Zamość, który zawsze chciałam zobaczyć, a który nieco mnie rozczarował i spontaniczne zwiedzanie Majdanka. 

Kazimierz Dolny zasugerował mi Tata, powstał więc nowy plan powrotu do Poznania. Do przystanków w tak malowniczych miejscowościach, namawiać nas nie trzeba. Śniadanie zjedliśmy jeszcze w słonecznym Lublinie, wymeldowaliśmy się z hotelu i w towarzystwie coraz bardziej niepokojąco kłębiących się chmur, ruszyliśmy w drogę.

Po drodze lalo, wiało, żabami rzucało i gałęziami też. Wszystko wskazywało na to, że natura postanowiła utrudnić nam zwiedzanie Kazimierza, a nawet w ogóle je zepsuć. Na szczęście im bliżej celu, tym opad mniejszy. Do pełni szczęścia i błękitnego nieba sporo brakowało, ale była szansa na spacer bez parasolek. Cieszyło mnie to ogromnie, bo widok zza szyby przedstawiał się wspaniale. Urokliwy Kazimierz na żywo wygląda jeszcze piękniej niż na zdjęciach.

Dotarłszy na miejsce zostawiliśmy samochód na parkingu w pobliżu jakiegoś sklepu i ruszyliśmy w stronę rynku w poszukiwaniu Informacji Turystycznej. Gdy już ją znaleźliśmy - odbiliśmy się od drzwi. No tak, poniedziałek. Dzień, w którym zwiedzający mają zwykle pod górkę, nawet w środku sezonu turystycznego. Muzea często zamknięte, biura obsługujące turystów też. Aż dziw, że w poniedziałki nie zasłania się zabytków banerami, a na kawiarniach nie pojawiają się tabliczki "wstęp tylko dla mieszkańców".

Jako, że z aplikacjami podróżniczymi zaczęłam się zaprzyjaźniać dopiero niedawno, mapy nie mieliśmy, a pani ze straganu, do którego podeszliśmy w pierwszej kolejności, wzbudzała taką sympatię, że nawet zakupu pamiątkowego magnesu mi się odechciało, a co dopiero zadawania pytań, postawiliśmy na spontaniczny spacer i kierowanie się tam, dokąd zapraszały drogowskazy. A trzeba przyznać, że Kazimierz Dolny jest przepiękny! Zauroczyły mnie rynek, architektura, niewielkie galerie sztuki, malownicze widoki. Nagle okazało się, że pochmurny poniedziałek to idealny dzień na spacerowanie po tym mieście. Nie było tłoku, miasteczko zdawało się nieco senne

Najstarsza wzmianka zawierająca nazwę "Kazimierz" pochodzi z 1249 roku, jednak wcześniej, w tym miejscu istniała już osada. Nazywano ją Wietrzną Górą. XVI i XVII wiek to okres dla Kazimierza bardzo łaskawy. Dzięki położeniu nad Wisłą miasteczko znalazło się wówczas na na szlaku handlowym. Handlowano głównie zbożem. Dziś pamięć o tamtym okresie tkwi w murach zachowanych spichlerzy. Dobre czasu odeszły wraz z potopem szwedzkim. Po upadku powstania styczniowego, Kazimierz stracił nawet prawa miejskie. Odzyskał je w 1927 roku. Dziś jest to przede wszystkim miasto artystów i turystów.

Gdy w końcu się przejaśniło, zrobiło się jeszcze piękniej. Oczekując na zamówiony w jednej z kawiarenek deser lodowy, nie mogłam usiedzieć na miejscu, tylko ganiałam po rynku pstrykając kolejne zdjęcia.

Kamienica Gdańska z 1795 roku, po II wojnie światowej odbudowana

kamienica pod św. Mikołajem i Krzysztofem

Zanim pożarliśmy setki kalorii sprytnie ukrytych w lodach, spacerowaliśmy po okolicy. Kazimierz jest idealny do takich nieśpiesznych wędrówek i nawet mi udało się zwolnić, choć zwykle raczej maszeruję niż spaceruję, a i czasu nie mieliśmy zbyt wiele, bo chcieliśmy do Poznania dotrzeć o jakiejś w miarę przyzwoitej porze. Trudno jednak pędzić mając wokół takie widoki.

Malowniczy Kazimierz nad Wisłą od dawna przyciągał artystów. Do miasteczka przyjeżdżali oni już od końca XVIII wieku. Tu swoje dzieła tworzyli m.in. Aleksander Gierymski, Zygmunt Vogel, Józef Pankiewicz, Władysław Śliwiński, Wojciech Gerson (pamiętacie mój tekst o Sztukach pięknych pod Tatrami Teresy Jabłońskiej? Okładkę tego pięknego albumu zdobi Cmentarz w górach tego artysty). Tu przyjeżdżali studenci artystycznych kierunków, zamieniając Kazimierz w kolonię artystyczną. W 2000 roku powstała Kazimierska Konfraternia Sztuki, stowarzyszenie zrzeszające głównie związanych z Kazimierzem malarzy, ale także innych artystów m.in. rzeźbiarzy czy poetów.

Trudno się temu zainteresowaniu środowiska artystycznego dziwić, bo malowniczość okolicy i samego miasteczka jest niezaprzeczalna.

Kazimierz kusi galeriami sztuki. Jest ich tu sporo. Przykuwają uwagę pejzaże, awangardowe rzeźby. Oferta jest bardzo różnorodna i myślę, że wielbiciele rękodzieła, malarstwa czy innych artystycznych dziedzin, znajdą tu coś dla siebie. Nie brak oczywiście kiczowatych obrazków i figurek, ale i prac, które będą świetną pamiątką lub doskonale nadadzą się na prezent.

Wśród polskich legend, znajdziecie także i tę o kogucie z Kazimierza, co diabła przechytrzył. Stąd między miejscowymi wypiekami drożdżowe koguty. Stąd pamiątkowe koguciki w galeriach, na stoiskach, pocztówkach, magnesach.

Z leniwej atmosfery miasteczka korzystają miejscowe koty. Wygrzewają się na murkach i chodnikach, zupełnie nie zważając na turystów. Przekonanie poniższego okazu do spojrzenia w obiektyw, nie było łatwym zadaniem.

A skoro już o zwierzętach mowa...

Tuż przy rynku, przy uliczce wiodącej do kościoła farnego św. Jana Chrzciela i Św. Bartłomieja stoi brązowa figura psa.  Wytarty od głaskania psi pyszczek błyszczy w promieniach słońca. Także i z tym uroczym zwierzakiem związana jest pewna historia. A nawet historii kilka. Jedną z nich zna rzeźbiarz Bogdan Markowski, twórca posągu. Kundelek wabił się Werniks i wśród wielu bezpańskich psów wałęsających się po miasteczku, to on był przywódcą. Pewnego dnia znalazł właściciela i wraz z nim wyjechał do Gdańska. Wrócił jako szesnastolatek, prawie ślepy staruszek, by pozować rzeźbiarzowi.

W stronę wspomnianego kościoła pójdziemy w następnej notce, a tymczasem zajrzyjmy jeszcze do Franciszkanów. W Sanktuarium Matki Boskiej Kazimierskiej trwało właśnie nabożeństwo, więc nie zaglądaliśmy do środka, zadowalając się spacerem po okolicy.

Pierwszy, niewielki kościół powstał w tym miejscu w 1589 roku. Zajęli go reformaci i to oni doprowadzili do jego rozbudowy. Pół wieku później rozpoczęto stawianie klasztoru. Obydwa budynki znacznie ucierpiały w czasie pożaru w 1827 roku. Odnowiono je, ale niespełna 40 lat później klasztor zamknięto, a zakonników przeniesiono do Pińczowa, skąd do Kazimierza wrócili w latach dwudziestych XX wieku. W czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej, przez prawie dwa lata klasztor zajmowało gestapo, z piwnic czyniąc więzienie. Po wojnie, przez kilkanaście lat klasztor pełnił funkcję internatu dla chłopców ze szkół średnich.

obelisk Józefa Piłsudskiego

W tym miejscu skończymy nasz spacer, ale to jeszcze nie wszystko. Przed nami kilka ciekawych widoków. Zapraszam więc na kolejną notkę, która pojawi się... hmm... no właśnie... Jak tylko zdjęcia będą uprzejme się ogarnąć.

*** FOTORELACJE Z PODRÓŻY ***