Małgorzata Warda "Najpiękniejsza na niebie" Niebieska Dziewczynka

Małgorzata Warda
Najpiękniejsza na niebie
Wyd. Black Publishing
2015
280 stron

Znaleziono ją na dworcu PKP. Była ubrana w niebieski kombinezon, na nogach miała futrzane kozaki. Połączone sznurkiem rękawiczki zwisały z rękawów kombinezonu. Pamiętam z dzieciństwa podobne, udawało mi się ich nie zgubić, w przeciwieństwie do późniejszych, dorosłych par zostawianych na parapetach, autobusowych siedzeniach, w pracy, cudzych pokojach lub na własnej półce w przedpokoju. 

Nazwano ją Niebieską Dziewczynką. Na moment stała się bohaterką mediów. Trzyletnie, prawdopobnie porzucone przez matkę dziecko. Był rok 1984, dzień Wigilii, od pół nocy wiał lodowaty wiatr, mieszkańcy Gdyni wkładali grube skarpety i ocieplane płaszcze. Sylwia nie miała czapki, ani szalika. Rękawiczki zwisały bezużytecznie, cienki, chłopięcy kombinezon nie dawał zbyt wiele ciepła. 

Przez dłuższy czas nie udawało się ustalić tożsamości dziewczynki. Nie mówiła, nikt nie zgłaszał jej zaginięcia. Skąd wzięła się na dworcu? Gdzie podziała się jej matka? Jak doszło do tego, że tak małe dziecko zostało samo?

Dzisiaj zdjęcia Sylwii trafiłyby do sieci, udostępniano by je na Facebooku, "ćwierkano" na Twitterze i prędzej czy później znalazłby się ktoś, kto zna jej tożsamość. Tymczasem dziewczynka zabrana przez milicję z dworca trafiła do pogotowia opiekuńczego, gdzie spędziła kilka tygodni. Potem odwieziono ją do domu małego dziecka w Gdańsku, a milicja wciąż nie potrafiła odnaleźć jej matki[1].

Dzisiaj, po trzydziestu latach, dorosła Sylwia Kalińska wciąż wraca do tamtych dni. Nie odszukała swojej biologicznej matki. Nic o niej nie wie, ale to nie chęć poznania rodzicielki sprawiła, że kobieta stanęła przed drzwiami dziennikarki, Poli Michalak. Sylwia jest pewna, że... miała siostrę, a Pola niegdyś zajmowała się poszukiwaniem osób zaginionych oraz odnajdywaniem krewnych rozdzielonych przez adopcję. Problem w tym, że Kalińska w żaden sposób potrafi tego udowodnić, a czas ucieka. Kobieta jest ciężko chora. Anemia aplastyczna, na którą zapadła, to choroba szpiku kostnego. Można ją wyleczyć, ale potrzebny jest dawca, osoba niemal całkowicie zgodna z chorą, a więc najlepiej z nią spokrewniona. Adoptowana Sylwia takich osób wokół siebie nie ma. Odszukanie siostry ma dla niej nie tylko znaczenie emocjonalne. Może uratować jej życie.

Przeczucie to jednak za mało, by dziennikarka rozpoczęła śledztwo i nagłośniła sprawę w mediach, tym bardziej, że Pola niekoniecznie ma ochotę angażować się w tę sprawę. Ona sama potrzebuje pomocy. Dwa lata wcześniej wróciła z Syrii, gdzie pracowała jako korespondentka wojenna. 

Są takie sceny, które nigdy nie pozwalają wymazać się ze wspomnień. Są takie historie, które na zawsze pozostają w pamięci. Są tematy, które przerastają po wielokroć. 

Kiedy już zaczęłam opłakiwać Syrię, nie mogłam przestać[2].

Pola nie pracuje już w mediach, ale wciąż ma kontakty. Ma też mnóstwo wątpliwości co do prawdomówności Sylwii i tego, czy siostra bliźniaczka w ogóle istnieje. Im bardziej wgłębia się w temat, tym więcej wątpliwości przybywa. Jakie są prawdziwe motywy Sylwii? Dlaczego zgłosiła się właśnie do Poli? Co ukrywa? Ile tajemnic mieści się w jej przeszłości? Czy odpowiedzi na zadawane przez nią pytania, będą satysfakcjonujące, czy też zagmatwają jej życie jeszcze bardziej?

W powieści Najpiękniejsza na niebie, Małgorzata Warda pięknie pisze o tym, co wcale piękne nie jest. O porzuceniu, adopcji, traumach z przeszłości, losie dziecka, które nie jest winne tego, co je spotkało, a co naznaczyło je także i w dorosłym życiu. Poszukiwania siostry, której obecność się wyczuwa, ale w żaden sposób nie może się jakimkolwiek racjonalnym argumentem owych przeczuć poprzeć, zdaje się skazane na porażkę. Sylwia jest jednak uparta.

Nie tylko ona jedna cierpi, bo tkwiąca w zawieszeniu Pola nie tak szybko odzyska dawny wigor. Zbyt wiele w niej traumatycznych przeżyć, zbyt wielka kumulacja negatywnych emocji ściska jej gardło, zbyt wiele w niej pytań, wątpliwości. Być może sprawa Niebieskiej Dziewczynki postawi ją na nogi, nada jej życiu nowy sens. Być może tak się nie stanie i kobieta znów zostanie sama ze swoimi myślami, ze łzami, żalem, poczuciem beznadziei i niedopasowania.

Historia zawarta w powieści Najpiękniejsza na niebie nasycona jest emocjami. Poruszając temat niełatwy, a przy tym delikatny i swym dramatyzmem chwytający za serce, autorce udało się uniknąć tanich chwytów rodem z brukowców. Małgorzata Warda stopniowo uzupełnia biografie bohaterek, od czasu do czasu w teraźniejszość wrzucając kadry z przeszłości. Trudne emocjonalnie momenty podaje w wyważony sposób. Wie jak chwycić czytelnika za serce, jak poruszyć w nim czułe struny, a przy tym nie epatować nadmiernie ludzkimi tragediami. Pozwalając swej bohaterce prowadzić dziennikarskie śledztwo nie skupia się jedynie na trudnej historii, ale plastycznie malując rzeczywistość (jak widać jako absolwentka ASP potrafi dokonać tego nie tylko na płótnie, ale i kartce papieru), odciąga na moment uwagę od fabuły, pozwalając wyobraźni stworzyć tło zdarzeń. Błyszczące w słońcu jezioro, siedzącego na trawie motyla, obiad przygotowywany wspólnie przy niewielkim stoliku. Codzienność. Zwyczajność. Odskocznię.

[źródło]

Autorka zadbała o realistyczne tło. Od mew kołujących nad brzegiem morza, przez grupy pyskatych wyrostków stojących w bramach, po prawo adopcyjne utrudniające poszukiwania. Do fabuły wprowadza rodzinę romską, wątek adopcji i porzuconych dzieci pokazując w jeszcze jeden, bardzo ciekawy sposób. Profesja Poli Michalak wzbogaca fabułę o ciekawy motyw siły mediów, ich roli oraz sposobu w jaki kreuje się medialną rzeczywistość, by odbiorcom nie zakłócić śniadania i porannej celebracji pierwszej kawy lub by odpowiednio ich zaszokować w porze nadawania programów cięższego kalibru o tematyce społecznej. Siła social mediów także jest nie do pogardzenia, choć akurat temu tematowi autorka poświęciła nieco mniej czasu.

Po utracie bliskiej osoby w sercu tworzy się wyrwa. Czasem się ona zabliźnia, bywa, że przez lata nie może się zasklepić. Małgorzata Warda pokazuje taką ranę, opowiada jak ciężko się z nią żyje, ale i udowadnia, że mając za sobą tak trudną przeszłość, można uniknąć powielania schematu i nie wyrządzić własnemu dziecku takiej krzywdy, z jaką samemu przyszło się zmierzyć.

Najpiękniejsza na niebie to opowieść o tym co tu i teraz, czyli o konsekwencjach zdarzeń sprzed lat i o przeszłości, o wszystkim tym, co poprzedziło moment, w którym przy furtce prowadzącej na posesję Poli Michalak, stanęły Sylwia Kalińska i jej kilkuletnia córeczka.

Finał... Cóż... Myślę, że inny być nie mógł, skrajności tę historię by zniszczyły, a jednak nie mogę wybaczyć autorce, że tak właśnie zakończyła swą powieść.

Pani Małgosiu, dlaczego???

U2 I Still Haven't Found What I'm Looking For

***

Książkę polecam

poszukującym poruszających historii

wielbicielom życiowych opowieści
miłośnikom prozy obyczajowej

nie unikającym trudnych tematów
ciekawym wątku adopcji i poszukiwania bliskich
zaintrygowanym co stało się przed trzydziestoma laty na dworcu PKP

***

[1] Małgorzata Warda, Najpiękniejsza na niebie, Wyd.Black Publishing, 2015, s. 22-23.

[2] Tamże, s. 29.

***

egzemplarz recenzencki