Marta Kisiel "Nomen Omen" Katastrofa katastrof

Marta Kisiel
Nomen Omen
Wyd. Uroboros
2014
336 stron

Wyobraź sobie najbardziej pechowy dzień życia. Wstajesz rano z przerażeniem stwierdzając, że do wyjścia z domu zostało mniej czasu niż było w planach. Masz ważne spotkanie. W pośpiechu pijesz gorącą kawę, zakładając spodnie i dopinając koszulę. Chlup! Na starannie wyprasowanej górze zakwita plama brązowej cieczy. Z paniką w oczach przeczesujesz szafę. Hmm... Prasowanie nie jest twoim ulubionym zajęciem. Wybierasz najmniej wygniecioną bluzkę w nadziei, że na rozgrzanym emocjami ciele wyprostuje się nim dotrzesz na zebranie. Masz mało czasu, a pośpiech jest wrogiem mycia zębów. Pac! Oczy rozszerzają ci się w przerażeniu, gdy biały kleks staje się wątpliwą ozdobą spodni. Nic to, ścierasz go wilgotną szmatką, starając się pamiętać, by lewą dłoń trzymać tak, by nikt nie dojrzał rozmiaru twojego pecha. Biegnąć na przystanek widzisz odjeżdżający autobus. Zamawiasz taksówkę, ale... Czego się spodziewasz przed ósmą rano? Korek gigant odziera cię z reszty złudzeń. Na spotkanie się spóźniasz. Biegiem pokonujesz korytarze, potrącając jakąś bogu ducha winną kobietę. Ta nieomal zabija cię wzrokiem. Docierasz pod wskazany numer. Każą ci czekać. W końcu wchodzisz. Za biurkiem siedzi znana ci już pani. Jej oczy wciąż ciskają błyskawice. Chcesz wybrnąć z niezręcznej sytuacji. Zbliżasz się do biurka starając przywołać na twarz szeroki uśmiech. Pod nogi oczywiście nie patrzysz. Potykając się zdążysz jedynie zarejestrować dramatyczny rozmach kończyn, który wprawia w ruch stojącą na biurku paprotkę, oprawione w ceramiczną ramkę zdjęcie uśmiechniętej familii i filiżankę z, tak na oko, bardzo drogiego serwisu.

Teraz już wiesz, jak wygląda przeciętny dzień Salomei Klementyny Przygody, bohaterki powieści Nomen Omen Marty Kisiel.

Gdyby nieszczęsne dziewczę lat dwadzieścia pięć, miało choć minimalne wsparcie rodziny, pewnie i pech mniej rzucałby się w oczy, pod nogi, na głowę i we wszystkie inne zaskakująco nieprzystosowane do wypadków miejsca. Niestety. Salka, dyżurna ofiara losu[1], ma familię równie egzotyczną jak imię. Otwarci, towarzyscy rodzice pewnie mogliby być wspaniałymi kumplami, ba, nawet przyjaciółmi od serca, gdyby ta ich ekstrawersja nie godziła w prywatność dziewczyny. Brat Salki - beztroski Niedaś, nieodrodny syn swych rodziców, odkąd tylko nauczył się mówić, radośnie informował cały świat o każdej wpadce i tajemnicy swojej starszej siostry, po prostu dlatego, że uważał je za szalenie zabawne. W rezultacie Salka nieraz najadła się wstydu, gdy dowolne pół miasteczka omawiało jej zmagania z rozstępami, funkcjami rzeczywistymi czy nadprogramowymi centymetrami tu i ówdzie[2]. Jeśli dodać do tego fascynację Przygodów Facebookiem i możliwościami jakie daje publikowanie fotografii czy bieżące informowanie o tym i owym, to wyobraźcie sobie rozmiar tej katastrofy w połączeniu z codziennym pechem sytuacyjnym Salomei, który materiałów do publikacji dostarcza aż nadto.

Wsparcie dziewczyna znajduje jedynie u babci i to właśnie jej zawdzięcza pomysł wyprowadzki od niszczącej jej życie towarzyskie rodziny. Kierunek: Wrocław. Niestety, pech obrał dokładnie ten sam azymut. Gdyby Salka miała choć odrobinę rozwiniętą intuicję... Gdyby jej przemożna chęć ewakuacji z rodzinnej miejscowości nie rzucała głębokiego cienia na jej rozsądek... Gdyby zastanowiło ją to, dlaczego taksówkarz nie dowiózł ją pod wskazany adres... Gdyby do myślenia dało podejrzane zachowanie wrocławiaków, którzy na hasło "Lipowa pięć" nerwowo przyspieszali kroku lub udawali dotkniętych całkowitą głuchotą... Gdyby... Cóż - Salka nigdy nie dowiedziałaby się, ja spokojne życie wiodła do tej pory.

Spora piętrowa willa, zniszczone mury, złażąca farba, kiczowata wieżyczka z płaskim daszkiem. Całość wyglądała tak, jakby nikt tu nie mieszkał od co najmniej stulecia, odkąd ostatni lokator wyniósł się nocą w wielkim pośpiechu, odprowadzany przez życzliwych sąsiadów w blasku pochodni i przy akompaniamencie ostrzonych siekier[3]. A jednak dom ten miał swoich lokatorów i to nie byle jakich. O tym Salka się miała przekonać lada chwila.

Starsza pani, u której Salomea wynajęła pokój, cechowała się dość zmiennym charakterem i takim samym stylem. Raz roześmiana i pełna energii, podśpiewując szalała w kuchni, szeleszcząc wściekle jedwabną różową szatą, kiwając w rytm muzyki głową owiniętą turbanem. To znów taksując świat surowym spojrzeniem o intensywnie żółtych tęczówkach, w dżinsach i modnej bluzce wzbudzała raczej strach i szacunek niż sympatię, jaką zwykłe wzbudzać staruszki (pomijając te siejące zniszczenie egzemplarze walczące parasolkami o wolne miejsce w tramwajach). Pani Bolesna nie mieszkała w willi sama. Jej towarzyszem był Roy Keane - grzeczna, uczynna papuga ze słabością do wafelków. Na tym lista lokatorów się nie kończy, ale tego Salka pierwszego dnia jeszcze nie wie.

Nomen Omen to jazda bez trzymanki. To co jest dziwne, okazuje się być jeszcze dziwniejsze. Cały dom jest jak wyjęty z powieści grozy w stylu retro. Tu i tam słuchać jakieś podejrzane głosy, radio nie działa, wszędzie walają się jakieś poduchy i inne bibeloty. Na dodatek Niedaś zjawia się na Lipowej pięć szybciej, niż Roy pochłania paczkę wafelków, a z nim oczywiście przywędruje spora dawka kłopotów i to takich, które nie mieszczą się w granicach racjonalności. Sympatyczny skądinąd student, próbuje utopić swą siostrę, a jak się okaże - padną na niego podejrzenia o jeszcze gorsze czyny. Coś złego zawisło w powietrzu, co czerwoną nitką łączy się z czarną przeszłością rodziny Przygodów i lokatorów willi na Lipowej.

[źródło]

Marta Kisiel ma poczucie humoru jak stąd do Władywostoku przez Antananarywę. Co zdanie to albo słowna batalia, albo językowy kalambur, to slang młodzieżowy włożony w papuzi dziób lub babciną paszczę. Tu dowcip, tam ironia. Tu sarkazm, tam sytuacyjny komizm. Można mieć poczucie nadmiaru, można mieć to gdzieś i po prostu dać się ponieść. Wybrałam wariant drugi. I zupełnie zapomniałam, że przecież fantastyki raczej nie czytuję.

Wbrew początkowym obawom, Nomen Omen nie jest książką o niczym, służącą jedynie wywoływaniu salw śmiechu. W tej całej dosyć pokręconej historii kryje się ludzka chęć kierowania cudzym losem, odwracania biegu rzek i wpływania na coś, czego się dotykać nie powinno. Kreujemy przyszłość, mamy wpływ na teraźniejszość, przeszłość powinna leżeć jedynie odłogiem, a z tego, co z niej kiełkuje, winniśmy wyciągać wnioski. Nasze wybory mogą sięgać dalej, niż nam się wydaje, a ich konsekwencje nierzadko przerastają oczekiwania. Truizm? Może. Ale jak smakowicie podany! Marta Kisiel bawi się językiem, a czytelnik bawi się wraz z nią. Bywa absurdalnie i specyficznie, jest zabawnie i antydepresyjnie. Oprócz żartów, są tu całkiem urocze ilustracje Kataryzny Babis i nawet plany Wrocławia, co by czytelnik mógł prześledzić, którędy pech gonił Przygodów, a Przygodowie pecha.

Nomen Omen to powieść o zwariowanej rodzinie, której przydarzają się zwariowane rzeczy. Oryginalność bohaterów jest niezaprzeczalna. W całej tej dawce absurdu spod znaku fantastyki, sporo jest także pięknie naszkicowanego absurdu codziennego. Widząc rozterki Salki związane z wyborem ciuchów na spotkanie z pewnym młodzieńcem, czy klasycznego misia pandę, który z założenia miał być makijażem subtelnie podkreślającym kobiecą urodę, zaczęłam się zastanawiać jak też wyglądam z boku podczas doprowadzania się do stanu jak z okładki Vogue'a (takiej zmoczonej deszczem, przewianej wiatrem z lekko spłowiałą barwą, ale jednak).

Kisiel poprawia humor, to wiem nie od dziś. Ten sygnowany wielką literą, można przepisywać na chandrę, ból głowy, brzydka pogodę i wrednego szefa. Można dawkować, ale nie jest to konieczne. Zagryzać nie radzę. Parskanie śmiechem bywa wówczas mało higieniczne.

I jak? Lecicie szukać najnowszej powieści Marty Kisiel?

No to komu w drogę, temu aviomarin![4]

***

Książkę polecam

miłośnikom lekkiej fantastyki

czytelnikom poszukującym leku na chandrę

ceniącym lektury humorystyczne

ciekawym, jakie tajemnice skrywa Lipowa 5

***

[1] Marta Kisiel, Nomen Omen, Wyd. Uroboros, 2014, s. 8.

[2] Tamże, s. 13.

[3] Tamże, s. 22.

[4] Tamże, s. 150.

***

egzemplarz recenzencki