David Hewson "Dochodzenie" Serial lepszy niż książka?

David Hewson
Dochodzenie
Wyd. Marginesy
2013
800 stron

Przygodę z kryminalnym cyklem Dochodzenie Davida Hewsona i w ogóle z jego twórczością, zaczęłam od trzeciego tomu serii, czyli jak to często mi się zdarza - nie tak, jak powinnam. Nie był to jednak żaden problem, bo historia zupełnie nie łączyła się z poprzednimi. Przeczytałam, było nieźle. Później zabrałam się za kolejno wychodzące kryminały autora. Raz wciągały mnie od razu, innym razem nie do końca iskrzyło, ale ogólnie oceniam je pozytywnie i chętnie sięgam po kolejne.

Teraz postanowiłam zabrać się za nadrabianie zaległości i sięgnąć po tom otwierający wspomnianą serię. Trochę miałam przy tym obaw, bo widziałam jakiś czas temu świetny serial Dochodzenie. Wprawdzie była to wersja amerykańska, a więc osadzona w innych realiach (akcja cyklu powieściowego rozgrywa się w Danii), ale jednak chodziło o to samo: śledztwo związane z morderstwem nastolatki.

Czy będę mogła liczyć na zaskoczenie, czy też wynudzę się wiedząc kto zabił i jak do tego doszło? Tego nie wiedziałam.

Na początku był serial...

Wiedziałam natomiast, że będę miała inny problem. Od początku, w książkowych postaciach dostrzegałam te serialowe. Nad bagażnikiem samochodu, w którym znaleziono zwłoki Nanny Larssen, nie widziałam pochylającej się Sarah Lund, a Sarah Linden graną przez Mireille Enos, nie Jana Meyera, a Stephena Holdera - świetną kreację Joela Kinnamana. Długo nie mogłam się przyzwyczaić do tego, że Nanna jest Nanną, a nie Rosie, jak to było w amerykańskim serialu. Całe szczęście, dość szybko się przyzwyczaiłam do innych imion, choć twarze Enos i Kinnamana towarzyszyły mi do końca lektury. Podobnie miałam z innymi ważnymi bohaterami. Pewnie znacie to doskonale, jeśli zdarza wam się najpierw obejrzeć ekranizację, a później dopiero sięgać po książkę.

Tu jest jednak trochę inaczej, bo tak naprawdę do serial powstał pierwszy, choć nie ten amerykański, a... duński. David Hewson napisał swoją powieść na motywach produkcji Forbrydelsen, która posłużyła za inspirację także twórcom wersji z Enos i Kinnamanem. Dlatego nie spełniły się moje obawy co do nudy związanej z lekturą historii już znanej, bo Amerykanie dopasowali tę historię do swoich realiów, przenieśli akcję do Seattle, dodali wątki rdzennej ludności Ameryki, burmistrza zmienili w senatora, tu coś dodali, tam odjęli, tu poprawili, tam zmienili. I ja poznałam właśnie tę przerobioną wersję. Odstępstw od duńskiej serialowej fabuły jest sporo, w tym także dotyczących kluczowych scen. Nie wiem natomiast, na ile David Hewson jest wierny pierwowzorowi duńskiemu.

David Hewson, Wrocław 2015

Dialogi, dialogi, dialogi...

Dochodzenie czytało mi się szybko, za to z niewielką dozą przyjemności. Dlaczego? Bo całość jest złożona głównie z dialogów. Zabrakło opisów budujących klimat, opisów miejsc i ludzi. Wszystko to jest pobieżne, albo nie występuje wcale, a przecież David Hewson potrafi interesująco kreować rzeczywistość i postaci. Udowodnił to w innych swoich książkach, cyklu włoskim, amsterdamskim, czy w rozgrywającym się w Wenecji Cmentarzu tajemnic. Tymczasem w Dochodzeniu, bohaterowie dyskutują, rozmawiają, krzyczą, kłócą się, zwierzają, opowiadają, wymieniają poglądy, czynią sobie wzajemne zarzuty, debatują, spierają się i ogólnie mówią, mówią, mówią. Przez osiemset stron.

To, że jest to powieść na motywach serialu, niestety widać i, również niestety, nie wyszło to tej historii na dobre. Choć wątek kryminalny sam w sobie jest wciągający, to nie przekłada się to na emocjonujący kryminał, a kto widział serial ten wie, że można tę historię opowiedzieć wywołując naprawdę silne emocje, budując wywołujący ciarki klimat i wzbudzając duże zainteresowanie losami bohaterów, także i tymi prywatnymi.

Kto zabił nastolatkę?

O czym właściwie jest Dochodzenie?

Rzecz dzieje się w Kopenhadze. Podkomisarz Sarah Lund jest już właściwie jedną nogą w Szwecji. Poznała miłość swego życia, zmienia pracę, zabiera syna i planuje nowy rozdział. Problem w tym, że jest świetnym detektywem, a wygląda na to, że najnowsze śledztwo takiego właśnie będzie wymagać. Wprawdzie na miejscu jest już jej zastępca, stanowisko po niej ma objąć podkomisarz Jan Meyer, lot jest zarezerwowany, ukochany czeka, ale szef upiera się przy tym, by Sarah choć trochę przyjrzała się sprawie. Podkomisarz Lund jedzie więc na miejsce znalezienia ciała młodej dziewczyny i cóż... przekłada wyjazd jeden raz, drugi, kolejny...

Zwłoki dziewiętnastoletniej Nanny znaleziono w bagażniku samochodu wynajętego przez sztab wyborczy kandydata na burmistrza. Oczywiście szybko zarówno on, jak i jego ludzie, trafiają do kręgu podejrzanych. Kto zapewnił nastolatce wiele godzin piekła, by następnie wrzucić ją żywą, ale bezbronną, do jeziora? To pokaże śledztwo.

Historia jest z rodzaju tych dość mocno poplątanych. Ilekroć wydaje się, że udało się ustalić tożsamość mordercy, pojawiają się nowe fakty, dowody, przeczucia, pomysły. Do końca nie można mieć pewności kto zabił Nannę Larssen.

Smutek zawiedzionej czytelniczki

Jestem zawiedziona tą książką, bo wiem, że David Hewson potrafi tworzyć interesujące powieści, przy czym przymiotnik "interesujący" nie odnosi się do samej fabuły. Zabrakło mi klimatu, zabrakło charakterystyk, zabrakło Kopenhagi, emocji, myśli. Znudzona wyobraźnia, która nie mogła karmić się opisami, podsuwała mi serialowe, bardzo nastrojowe kadry. To dzięki nim czułam rozdarcie Sarah pomiędzy pracą, a miłością i byciem matką. To dzięki nim czułam rozpacz kandydata na burmistrza, gdy nawiedzały go wspomnienia o zmarłej żonie. To one przywoływały mroczną atmosferę okolicznych lasów i politycznych intryg.

Dochodzenie jest doskonałym przykładem książki, która mimo ciekawej intrygi kryminalnej, jako całość kompletnie się nie broni. Nie daje pola popisu wyobraźni, nie wywołuje emocji, nie pozwala przywiązać się do bohaterów. Owszem, rozbudza ciekawość intrygą kryminalną, bo dzięki licznym zwrotom fabularnym, czeka nas sporo zaskoczeń. To jednak za mało, by móc cieszyć się lekturą, by z podekscytowaniem i stresem przewracać kolejne kartki oczekując na dalszy rozwój wypadków.

To nie potwory dokonują potwornych czynów. To szarzy, zwyczajni ludzie. Głębokie pęknięcia w tkance społeczeństwa, które starało się tworzyć całość. Rany we wspólnotowym ciele miasta, krwawiące i bolesne*.

***

Książkę polecam

miłośnikom kryminałów z naciskiem na dialogi

chcącym porównać książkę z serialem

***

Cykl Pieter Vos

1. Domek dla lalek - recenzja

2. Niewłaściwa dziewczynka - recenzja

Cykl Nico Costa

1. Pora na śmierć - recenzja 

Cykl Dochodzenie

Dochodzenie

Dochodzenie 2

Dochodzenie 3 - recenzja

Przeczytaj także: 

David Hewson Cmentarz tajemnic - recenzja

David Hewson na Międzynarodowym Festiwalu Kryminału we Wrocławiu

***

Dochodzenie Davida Hewsona oraz inne książki, nie tylko tego autora, możecie kupić w księgarni Platon24. Zaglądajcie tam regularnie, bo często trafiają się ciekawe promocje 
(obecnie trwa promocja wakacyjna, a w niej książki o 60% taniej).