Marcin Grygier "Nie patrz w tamtą stronę" Kobieta z głową... konia

Marcin Grygier
Nie patrz w tamtą stronę
Wyd. Prószyński i S-ka
2016
448 stron

Po polskie debiuty kryminalne sięgam z dużym zainteresowaniem i ogromną nadzieją na to, że trafi w moje ręce twórczość kogoś, kto namiesza w czołówce pisarzy gatunku, która od kilku lat trwa w niemal niezmienionym składzie. Ostatnim z takich intrygujących mnie debiutów, był kryminał Marcina Grygiera Nie patrz w tamtą stronę.

Po reprezentującej literaturę obyczajową Katarzynie Kołczewskiej, multigatunkowej Katarzynie Mlek oraz twórcach kryminalnych: Marcie Zaborowskiej oraz Nikodemie Pałaszu, jest to piąty absolwent Pasji Pisania, szkoły stworzonej przez nauczyciela kreatywnego pisania Jakuba Winiarskiego, po którego książkę sięgnęłam. Mając w pamięci dobre, a czasem nawet bardzo dobre, książki "poprzedników", nastawiałam się na kolejną lekturę, od której trudno będzie się oderwać.

Kilka historii złożonych w jedną

Marcin Grygier stworzył całkiem zgrabną fabułę, choć użył w tym celu motywów doskonale znanych fanom gatunku. Z tego powodu, fabuła Nie patrz w tamtą stronę będzie zaskakująca przede wszystkim dla tych, którzy literaturę kryminalną lubią, ale niekoniecznie siedzą w niej zakopani po uszy. Na razie przenieśmy się jednak to Puszczy Kampinoskiej, a tam...

Ofiara leżała na brzuchu, Skóra zdążyła już zsinieć pod wpływem niskiej temperatury. Kończyny nie były skrępowane. Nogi i ręce ułożono jak na słynnym obrazie da Vinci - tym z człowiekiem w okręgu. Ciało było zupełnie nagie i... niekompletne. Brakowało głowy. W miejscu, w którym powinna się znajdować, leżał koński łeb. Śnieg wokół niego barwiła brunatna czerwień*.

Śledztwo w sprawie brutalnie zamordowanej młodej dziewczyny prowadzi policyjne trio, nadkomisarz Roman Walter, podkomisarz Alicja Danysz i aspirant Maciej Krępy, przy czym nasza uwaga skupi się przede wszystkim na tej pierwszej postaci. Roman Walter to typowy powieściowy glina z problemami i traumą z przeszłości. Pali, pije i wciąż nie może pozbierać się po dramacie sprzed dwóch lat. Na zmianę to towarzyszymy mu w prowadzeniu śledztwa, to poznajemy kulisy tragedii, która go dotknęła. W tym drugim przypadku znamy jej finał, szybko dowiadujemy się kto był sprawcą, pozostaje prześledzenie rozwoju wypadków. Trochę mało, by utrzymać napięcie. Gdy już dowiemy się, co stało się z żoną i córką komisarza, autor w miejsce tego wątku, wstawia dwie zupełnie inne historie (także sprzed lat) i tym razem to one będą się przeplatać z prowadzonym śledztwem i oczywiście w pewien sposób się z nim łączyć.

Patchwork

Nie patrz w tamtą stronę to udany patchwork popularnych motywów. Jest więc makabryczna zbrodnia z bezgłowym ciałem w roli głównej. Nie tylko widzimy efekt poczynań mordercy, ale też przez moment możemy spojrzeć na sytuację oczami przerażonej ofiary, co dodatkowo potęguje przerażenie. Mamy tu paskudne przesyłki, dobrych i złych gliniarzy, uczucie rodzące się pomiędzy członkami śledczego duetu, grę, jaką morderca podejmuje z komisarzem, demony z przeszłości głównego bohatera i łączące się z nimi problemy, ważny temat stojący u podłoża całej historii, a przede wszystkim - mocno rozwinięty motyw zemsty. Pewne zabiegi bardzo ułatwiły śledczym rozwiązanie sprawy (np. bystra ofiara i czytanie z ruchu warg), a autorowi zamknięcie historii, ale dla niektórych czytelników mogą one być zbyt mało wyszukanym pomysłem na doprowadzenie do finału. 

Autor zastosował dość prostą odmianę zasady: pozwól czytelnikowi wierzyć, że zna rozwiązanie, a później go zaskocz. Mnie niestety nie zaskoczył. Krótkie rozdziały dodają fabule dynamizmu. Nie ma tu szokujących zwrotów akcji, tempo jest raczej równomierne. Autor skupia się przede wszystkim na śledztwie. Dodatkowe wątki mniej lub bardziej się z nim łączą, pozwalając rozgryźć zagadkę nim zrobi to komisarz.

Źródło: materiały promocyjne

Dobra, rzemieślnicza robota

Gdybym miała podać przykład dobrej, rzemieślniczej roboty twórcy kryminałów, to Nie patrz w tamtą stronę byłoby doskonałym jej przykładem. Logiczny ciąg zdarzeń, poszczególne elementy wskakujące na swoje miejsce, bohaterowie wiarygodni (choć bez pazura), tempo niezłe, wodolejstwa brak. Trochę mi jednak zabrakło w tej historii czegoś, co wyróżni ją na tle innych. Jest sprawnie przeprowadzona intryga, kryminał czyta się z zainteresowaniem i skłamałabym pisząc, że nie wciąga, ale i nie zapada w pamięć, nie powoduje, że chce się dla niego zarwać noce. To wszystko gdzieś już było. W książkach, w filmach.

Marcin Grygier wie jak skonstruować ciekawą, logiczną fabułę. Teraz czekam z zainteresowaniem na jego kolejny krok. Na kryminał nie tylko dobrze zaplanowany, ale taki, który znokautuje mnie emocjonalnie, chwyci za gardło i nie puści. Kryminał z pazurem, którego tutaj niestety nieco zabrakło.

***

Książkę polecam

miłośnikom polowania na debiuty kryminalnych

poszukującym motywu zemsty w kryminale
ciekawym jak wygląda dopracowany rzemieślniczo kryminał

***

* Marcin Grygier, Nie patrz w tamtą stronę, Wyd. Prószyński i S-ka, 2016.

***