Marc Pastor "Cienie Barcelony" Wampirzyca z Barcelony

Marc Pastor
Cienie Barcelony
Wyd. Czarna Owca
2015
304 strony

Sprawa jest mroczna, tematyka poważna, ale tekst zacznę lekko rzuconym stwierdzeniem: napaliłam się na tę książkę jak szczerbaty na suchary. Zestawienie mojej ukochanej Barcelony z mrocznymi sekretami jednej z jej dzielnic (na dodatek niekoniecznie stanowiącymi wymysł pisarza, bo w Raval działo się wiele złych rzeczy) podziało na mnie niczym płachta na byka (obiecuję, że więcej wyświechtanych porównań używać nie będę, zwłaszcza że to ostatnie jest mocno chybione, bo akurat w Barcelonie byki za płachtami nie ganiają, corrida jest tam zabroniona).

Dzielnica Raval, dziś coraz bardziej otwarta na gości z zewnątrz, zamieniająca się w mekkę artystów, niegdyś cieszyła się złą sławą ze względu na wysoki poziom przestępczości i ogromny wskaźnik prostytutek na metr kwadratowy. 

Z prostytucją wiąże się jedna z najpaskudniejszych historii jakie rozegrały się w stolicy Katalonii. To właśnie w dzielnicy Raval, na przełomie wieków XIX i XX mieszkała Enriqueta Martí, nazwana później wampirzycą z ulicy Ponent (kat. La vampira del carrer Ponent). Kobieta prowadziła burdel, czerpiąc zyski z nierządu, co w tamtych czasach i tamtym miejscu nie było niczym niezwykłym, ani też szczególnie godnym potępienia. Chyba, że zajrzało się za drzwi burdelu, gdzie niekoniecznie można było trafić na dziewoje o bujnych, rozpalających wyobraźnię mężczyzn kształtach. U Martí swe żądze zaspokajali ci, którzy śnili o małych dziewczynkach. Zboczeńcy, często wpływowi, bogaci, u władzy, dzięki czemu Enriqueta była bezkarna, a wymiar sprawiedliwości bezradny. 

Ohydą napawa myśl, że bezduszna wampirzyca ze swą świtą polowała na dzieci w barcelońskich zakamarkach, porywając je i zamykając w swym wyuzdanym królestwie. Proceder ten nadal jednak nie wyjaśnia, skąd pseudonim Martí. I ja tego nie zdradzę, odsyłając zainteresowanych do książki Marca Pastora Cienie Barcelony.

Katalończyk opisując historię wampirzycy z ulicy Ponent nadał jej interesującą formę. Nie trafi ona w gust każdego czytelnika, jest zbyt nietypowa, momentami wręcz udziwniona. Ma jednak w sobie ten intrygujący pierwiastek przyciągania, trzeba być jednak przygotowanym na kilka niespodzianek, które czyhają na czytelników jak Enriqueta na bezbronne dzieci.

Narracja prowadzona jest w czasie teraźniejszym. Tę nie każdy lubi, choć daje uczucie bieżącego uczestnictwa w zdarzeniach. Historię poznajemy oczami jednej z postaci w niej występujących. Niekiedy jest ona jedynie obserwatorem, innym razem uczestniczy w zdarzeniach. Marc Pastor zastosował w swej powieści to, co z powodzeniem wprowadził Marcus Zusak w Złodziejce książek. Tak, narratorem jest śmierć, która dyszy w kark każdej z postaci Pastora, a więc wydaje się najlepszym kandydatem do tego, by ich historię opowiedzieć. Powieść pisana jest dość specyficznym językiem. To nie jest płynna opowieść z mrocznymi opisami, zwykłymi dialogami i stale rosnącym napięciem. Marc Pastor nie epatuje przemocą, ale kadry, które pokazuje są wystarczająco przerażające. W tę paskudną opowieść autor wtłoczył sporo czarnego humoru, dzięki czemu całość wypada... jeszcze bardziej makabrycznie. Z obawy o zdrowie psychiczne czytelników doradza się nie wyobrażanie sobie mężczyzny odczuwającego pociąg seksualny do... pelargonii. 

Dotarcie do sedna tej historii, zrozumienie jej okrucieństwa, obrzydlistwa, potworności jakich może dopuścić się człowiek (choć czy można to zrozumieć?) wymaga przedarcia się przez nietypową narrację i wspomniany specyficzny język. 

Isaac von Baumgarten jest niski i tęgi, ale nieprzesadnie. Rude włosy zwykle starannie uczesane, chociaż nie o tej porze. W czym mogę panom pomóc, ma opuchłe od snu oczy i włożył szlafrok na piżamę. Jest chłodno, zadrżał na widok policyjnych legitymacji, Matko Boska, już mnie namierzyli*.

Przyznaję, nie jest to momentami łatwe, łatwo odnieść wrażenie, że forma nieco odwraca uwagę od sedna, ale warto skupić się na temacie, choćby po to, by poznać mroczne tajemnice Barcelony, zajrzeć tam, gdzie nie zaglądają turyści, poznać ludzi, których lepiej spotykać wyłącznie na kartach książki i tylko po to, by móc w finale się przekonać, że zło zostanie ukarane. Czy tak będzie i w tym wypadku, tego oczywiście nie zdradzę. Sami musicie się przekonać, ruszając do Raval ze śmiercią jako narratorem, mając za przewodnika śledczego nie wzbudzającego zaufania. Inspektor Moisés Corvo nie jest facetem marzeń. Chciwy, z problemem alkoholowym, słabością do kobiet, ironiczny, bez skrupułów, ale oczytany i niepozbawiony szóstego zmysłu, zgłębi zakamarki miasta, wędrując do podejrzanych lokali i zaułków, gdzie jedyną panującą zasadą jest brak zasad, a napotykani ludzie nie mają w swoich słownikach takich pojęć jak "szczerość" czy "prawość".

Cienie Barcelony to pozycja oryginalna, intrygująca, udanie łącząca czarny humor z makabrą. To powieść groteskowa, która z jednej strony wygina usta w uśmiechu, z drugiej wykrzywia w grymasie obrzydzenia. To świat pełen wynaturzeń, okrucieństwa, w którym według Corvo nie ma miejsce na holmesową logikę, bo składa się nań to co irracjonalne. Nie jest to rzeczywistość przyjemna, nie jest to książka łatwa. Absolwent wydziału kryminologii i polityki kryminalnej sięga po prawdziwą historię, opisuje ją wykorzystując swoją wiedzę, bazując na zachowanej dokumentacji. Znając jej przebieg, aż trudno uwierzyć, że jej fundamentem jest rzeczywiste wspomnienie, a człowiek zdolny jest tak bardzo skrzywdzić innych, także i tych najbardziej bezbronnych. Dzieci.

***

Książkę polecam

miłośnikom prawdziwych historii

chcącym poznać mroczne tajemnice Barcelony

wielbicielom kryminałów

nie obawiającym się nietypowej narracji

ceniącym czarny humor

***

* Marc Pastor, Cienie Barcelony, przeł. Karolina Jaszecka, Wyd. Czarna Owca, 2015, s. 38.

***

Zobacz też:
Barcelona na blogu
Książki o Barcelonie

***

egzemplarz recenzencki