Marjorie Price "Dar z Bretanii" Moje życie dzieli się na dwie części

Marjorie Price
Dar z Bretanii
Wyd. Black Publishing
2014
240 stron

Dar z Bretanii Marjorie Price zauroczył mnie okładką. Zmieściła się na niej cała moja tęsknota za wakacjami, za tym innym światem, w którym zamiast gnać do przodu chwytając za ogony setki srok, żyjąc w wiecznym niedoczasie i świadomości, że mamy więcej obowiązków i planów niż miejsca w grafiku, można spacerować wąskimi uliczkami obcego miasta dla własnej, nieskrępowanej zobowiązaniami przyjemności. Oczami wyobraźni widziałam w jednym z malowniczych miasteczek, jak zmęczona uwiecznianiem na zdjęciach piękna otaczającego mnie świata, pochłaniam crepes popijając je cydrem. Witaj, Bretanio!

Niewielki format powieści nieco mnie zaskoczył. Jako zwolenniczka literatury nasyconej opisami, emocjami, pełnej fabularnych zawijasów, wspomnienia autorki wzięłam do ręki z pewną obawą. Jej początek obaw tych nie rozwiał, bo zapowiadał zwyczajny romans. Oto Amerykanka Midge, w latach 60. XX wieku opuszcza swój kraj i na statku dociera do wymarzonej Francji. Towarzyszy jej przerażenie i niezrozumienie rodziny oraz wściekłość ówczesnego adoratora. Dziewczyna stawia jednak na swoim. Jej artystyczna dusza wyrywa się w kierunku paryskiej bohemy. Chce malować. Od lat przygotowywała się do podróży nie tylko odkładając pieniądze na podróż, ale także uczęszczając do szkoły artystycznej. Czytała o tym wymarzonym świecie, uparcie uczyła się francuskiego, choć ten wydawał jej się ogromnie trudnym językiem, zainteresowała się też francuską kuchnią i wszystkim co wiązało się z krajem winnic, wieży Eiffla i croissantów.

W stolicy Francji czuje się wolna i niezniszczalna[1]. Z zachwytem spaceruje brzegami Sekwany, przemierza wąskie uliczki Paryża, szkicuje jak szalona wszystko to, co znajduje się w zasięgu jej wzroku. Chodzi oczywiście także na wystawy i to właśnie w jednej z galerii poznaje Yves'a. Oszałamiająco przystojnego, muskularnego artystę, wyróżniającego się na tle innych gości wernisażu. Daje się mu zaprosić na kolacje, nie daje zaciągnąć do łóżka. Następnym razem jest już "dwa razy na tak", a pół roku później "tak" wypowiada po raz trzeci. Marzenia się spełniają. Kobieta nie tylko spełniła to o podróży do Francji, ale także wyszła za mąż za Francuza. Gdyby tak była to zapowiedź romantycznej sielanki... Scenariusz jest jednak inny.

Już jako małżeństwo z pięcioletnią córką, szukają domu, w którym wspólnie mogliby mieszkać i tworzyć obrazy. W planach był mały, uroczy domek w Bretanii, najlepiej blisko morza. W rzeczywistości, mimo protestów Midge, Yves postanawia kupić gospodarstwo w środku lasu, gdzie diabeł mówi dobranoc, a psy szczekają wiadomo czym. Włości składają się z siedmiu kamiennych ruder i dla Amerykanki, córki miasta, przedstawiają przerażający widok. Zamiast podłóg - klepiska, zamiast łazienki - dziura w lesie, dachy jak sito, okna zabite dechami. Ogrzewanie? Bieżąca woda? Koń by się uśmiał, gdyby był gdzieś w pobliżu, ale póki co, pałętają się tam tylko krowy, które wzbudzają w Midge coś na kształt podszytego przerażeniem obrzydzenia.

Yves stawia na swoim. Nie po raz pierwszy i nie po raz ostatni. Kolejny raz okazuje się, że dwóch artystów w rodzinie to zbyt wiele. Sylvia Plath i Ted Hughes, Francis Scott i Zelda Fitzgeraldowie - to dwa przykłady takich związków, jakie przyszły mi na myśl. Francuz stawia sprawę jasno. Nie może już dłużej być tak, że malujemy oboje, i ty, i ja (...). W tej rodzinie jest miejsce tylko dla jednego malarza[2] - rzuca tonem nie pozostawiającym wątpliwości, kto też miałby tym malarzem być. 

Dar z Bretanii to jednak nie tylko zderzenie miejskich i wiejskich rzeczywistości oraz małżeńskie problemy, to przede wszystkim piękna historia przyjaźni. Midge stara się jakoś oswoić w nowym miejscu, poznać panujące tam zwyczaje (jakże odmienne od tych z Chicago czy Paryża!), nauczyć nowego trybu życia (operowanie widłami czy maczetą, to nie to samo co obsługa widelca czy pędzla) i nawiązać znajomość z sąsiadami. Dużym wsparciem w trudnych chwilach okazuje się Jeanne, mieszkająca w pobliżu staruszka, dla której malutka wioska jest całym światem. Kobiety różni przepaść wieku, umiejętności, doświadczeń. To, co w teorii je różni, w praktyce okazuje się je łączyć. Obydwie uczą się od siebie, a obserwowanie nawiązującej się między nimi więzi jest naprawdę poruszające. Jeanne z miejsca zyskała moją sympatię. Ciepła, mądra i silna kobieta. Obcy świat ją przeraża, ale i fascynuje. Boi się go, ale namawiana przez Midge, stawia pierwsze kroki poza wioską, z której do tej pory nigdy się nie ruszała.

Marjorie Price, Maki, 1969
[źródło]

Marjorie Price nie przedstawia historii wyssanej z palca, lecz swoją własną - przygodę artystki w malowniczej Bretanii, opisaną z właściwym wrażliwym twórcom wyczuciem. Pięknie maluje zarówno pejzaże, jak i emocje. Wspomina rzeczywistość nieskażoną nowoczesnością, w której sąsiedzka pomoc była czymś naturalnym, kwitła wymiana barterowa, a wszystko to sprawiało, że małe społeczności były właściwie samowystarczalne. W ten obrazek stopniowo wkrada się jednak postęp. Jak która rodzina kupi sobie gadające pudło, to uważa, że już jej nie trzeba towarzystwa innych[3] - tak Jeanne komentuje fakt pojawienia się u sąsiadów telewizora. Powoli, dawne zwyczaje odchodzić będą w niepamięć. 

Szybko przekonałam się, że Dar z Bretanii to nie romans w pięknej scenerii, a przepiękna opowieść o międzyludzkich relacjach, sile przyjaźni, wsparciu i tym, jak wiele dwoje ludzi może się od siebie uczyć. W tej niewielkiej objętościowo książce, znajdzie się miejsce dla wielu tematów. Obrazek życia na wsi jest ogromnie ciekawy, ukazuje nie tylko siłę zżytego ze sobą społeczeństwa, ale i problemy, które je trapią. 

Dar z Bretanii to powieść o sile. Przyjaźni, przywiązania, walki o własne marzenia, ale i zazdrości czy gniewu, a także fizycznej sile, tak niezbędnej do przetrwania w świecie bez udogodnień, za to opartym na nieustannej walce z naturą. Nie sądziłam, że ta powieść kryje w sobie tak wiele. Nie spodziewałam się, że Marjorie Price zaczaruje mnie swoją historią.

Moje życie dzieli się na dwie części: zanim ją poznałam i potem[4]. Niewiele jest piękniejszych słów. A taka przyjaźń, to wspaniały dar.

bretoński muzyk i piosenkarz Alan Stivell w utworze Son Ar Chistr

***

Książkę polecam

miłośnikom prawdziwych historii

wybierającym się do Bretanii

zafascynowanych Francją

poszukującym książek o prawdziwej przyjaźni

ceniącym lektury pełne emocji

artystycznym duszom

***

[1] Marjorie Price, Dar z Bretanii, przeł. Małgorzata Hesko-Kołodzińska, Wyd. Black Publishing, 2014, s. 24.

[2] Tamże, s. 79.

[3] Tamże, s. 158.

[4] Tamże, s. 226.

***

egzemplarz recenzencki

***

Tu też warto zajrzeć

strona autorki

Zelda Fitgerald Zatańcz ze mną ostatni walc (recenzja)

Sylvia Plath Dzienniki 1950 - 1962 (recenzja)