Olga Morawska "Wakacje w Nepalu" Po Nepalu z przewodniczką

Zanim zaczniecie czytać, zjedźcie na sam dół notki i włączcie muzykę.

***

Olga Morawska
Wakacje w Nepalu
Wyd. G+J RBA
2012
160 stron

Z osobą Olgi Morawskiej "spotkałam się" po raz pierwszy, gdy z bibliotecznej półki ściągnęłam Od początku do końca. Ta poruszająca książka łączy w sobie wspomnienia jej męża Piotra oraz samej Olgi, żony himalaisty, matki dwójki dzieci, która chcąc nie chcąc, musiała zaakceptować niebezpieczną pasję męża, zmierzając się ze strachem, tęsknotą i codziennością. Historia Morawskich jest jedną z tych, które dość mocno zapadły mi w pamięci. Zderzają się w nich miłość, pasja, strach i zrozumienie, akceptacja i niezgoda, zew przygody i zwykła codzienność.

Piotr postawił ostatnią kropkę. Olga jeszcze nie. Podróżuje, fotografuje, pisze. Ma mnóstwo energii. Uwielbia sport. Pływa, jeździ na rowerze i nartach, biega. Gdy się zmęczy, czuje, że żyje. Potrafi się dogadać w sześciu językach. W serii Małe Wielkie Podróże wydanej przez National Geographic ukazały się jej relacje z wyjazdów do Danii, Norwegii, RPA, Kanady, Szkocki i Nepalu. I właśnie opowieść o tym ostatnim miejscu wpadła mi w ręce. Zrobiłam sobie herbatę (niekoniecznie tybetańską z masłem jaka i solą) i zabrałam się do lektury Wakacji w Nepalu.

Nepal był celem pierwszej wyprawy Kingi Choszcz, jeszcze wtedy rozedrganej emocjami nastolatki, która o wszystkim pisała z tak niesamowitym entuzjazmem. Choć w chwili, gdy zapiski doczekały się wydania, a książka Pierwsza wyprawa Nepal pojawiła się na księgarnianych półkach, Kingi już między nami nie było, to nijak nie dało się powstrzymać uśmiechu towarzyszącego podczas lektury. Z tamtej relacji biła niesamowita radość życia, niespożyta energia, niezaspokojona ciekawość. Te spisywane na gorąco wrażenia może nie tworzą idealnej książki podróżniczej, ale to właśnie spontaniczność zapisów, emocje towarzyszące Kindze, stanowią o tym, że czyta się ją wspaniale i z odrobiną wzruszenia. Sięgając po Wakacje w Nepalu Olgi Morawskiej, miałam nadzieję na pasjonującą wyprawę do niezwykłego kraju, piękne zdjęcia, intrygujące opisy, zabawne anegdoty podróżnicze, ciekawie podane informacje. 

Niestety, relacja Morawskiej przypominają połączenie przewodnika ze szkolnym podręcznikiem. Pisana jest mało barwnym językiem. Autorka zarzuca czytelnika faktami, przeskakuje z tematu na temat, a płynność tekstu zaburza rozmaitymi definicjami i objaśnieniami. I tak nagle w połowie zdania pojawia się rysunek kratkowanej kartki, na której, niekiedy ni z gruszki ni z pietruszki, podana jest jakaś mnie lub bardziej wybijająca z rytmu informacja. Szalenie irytujące. Czytać opowieść podróżniczki, omijać dygresje, by później do nich powrócić? A może przerywać zdanie w połowie, skupić się na dopisku, po zapoznaniu się z nim wrócić do porzuconej frazy? Otwieram książkę na stronie sześćdziesiątej trzeciej. Tekst o trekkingu zajmuje jedną czwartą strony, zdanie urywa się w połowie. Dalej pojawia się dygresja na temat Mount Everestu. Przewracam kartkę chcąc odnaleźć koniec zdania. Zamiast niego, widzę dokończenie wstawki o najwyższym szczycie świata, a później kolejne wtrącenie o rocznicy pierwszego wejścia na tę górę. Muszę przewrócić kolejnych szesnaście (!) kartek ze zdjęciami, by dowiedzieć się jak kończy się myśl zaczęta ponad trzydzieści stron wcześniej. Ktoś oddał autorce niedźwiedzią przysługę.

Wakacje w Nepalu podzielone są na kilka części.

Nepalski niezbędnik to zbiór faktów o kraju (od geograficznych po te istotne w czasie podróży, dotyczące np. cen, zasięgu telefonów komórkowych czy internetu). Jako wstęp są one wystarczające, ale nie sądzę by informacja typu: Ceny w restauracjach, pubach i kawiarniach są bardzo zróżnicowane. Wszystko zależy od miejsca* była szczególnie odkrywcza i przydatna.

Kolejne części zawierają historię Nepalu, informacje o tym gdzie warto udać się w Katmandu, następnie co można zobaczyć poza stolicą, dokąd udać się na trekking, a gdzie na nepalskie safari.

Wiadomości jest sporo, szkoda tylko, że w książce wieje nudą. Zabrakło opisów pozwalających wczuć się w klimat danego miejsca, zabrakło odrobiny humoru (poza historią ze szczurkiem, ale i ona wywołuje jedynie pół-uśmiech), umiejętności snucia ciekawych historii, czegoś, co pozwoliłoby wyczuć, że podróżowanie jest pasją autorki, a Nepal miejscem, które po prostu trzeba zobaczyć.

Nie wiem, czy wszystkie książki Olgi Morawskiej z serii Małe Wielkie Podróże są tak słabe, ale zdecydowanie Wakacje z Nepalu to dużo mniej atrakcyjna pozycja, niż książki innych autorów wydawane przez National Geographic w tych niewielkich, poręcznych formatach, mieszczących się nawet w damskich, miniaturowych torebeczkach. Daleko tej książce do relacji Martyny Wojciechowskiej, Piotra Kraśki czy Anny i Krzysztofa Kobusów. Zabrakło mi w niej emocji samej autorki. Jeśli będę chciała zabrać ze sobą w podróż przewodnik, to postawię na coś bardziej dokładnego, zawierającego więcej praktycznych informacji. Tu szukałam nie tylko wiedzy na temat Nepalu, ale także klimatu tego miejsca. Tego drugiego nie znalazłam, to pierwsze podane jest w mało atrakcyjnej formie.

W książkach podróżniczych, nawet jeśli tekst nie jest ciekawy, zwykle ocenę całości podwyższają zdjęcia. Nie tym razem. Ogląda się je przyjemnie, bo pachną egzotyką na kilometr, ale niczym się tak naprawdę nie wyróżniają. Ot, typowe fotki z wakacji, jakie przywozi każde z nas (choć może niekoniecznie akurat z Nepalu).

W całej książce najbardziej zainteresowały mnie dwie rozmowy. Pierwszą autorka przeprowadziła z himalaistą Krzysztofem Wielickim (zdobywcą Korony Himalajów i Karakorum), drugą Jackiem Jawieniem organizującym trekkingi w rejonie Annapurny, dziesiątego pod względem wysokości szczytu Ziemi. Obydwie były ciekawe, ale to niestety za mało, by móc ocenić tę książkę pozytywnie.

Olga Morawska ma wiele do opowiedzenia i z pewnością rozmowa z nią mogłaby być bardzo ciekawa. Niestety w jej książce zabrakło pasji. Być może taki był zamysł, a książka miała być oszczędniejsza w emocje, bogatsza w fakty, stylem bliższa Jackowi Pałkiewiczowi niż Wojciechowi Cejrowskiemu. Na pewno znajdą się odbiorcy, którym przypadnie do gustu, ale sama do nich nie należę.

***

Książkę polecam

miłośnikom literatury podróżniczej

zwolennikom oszczędnych opisów

szukającym podstawowych informacji o Nepalu

***

*Olga Morawska, Wakacje w Nepalu, Wyd. G+J RBA, 2012, s. 11.

Dehan Shak-Dagsay - Men Lha