Jack Ketchum "Rudy. Prawo do życia" Okrucieństwo bez granic

Jack Ketchum
Rudy. Prawo do życia
Wyd. Papierowy Księżyc
2012
364 strony

Biblioteka, do której biegam przynajmniej raz w miesiącu, niestety nie zdecydowała się na zakup Dziewczyny z sąsiedztwa Jacka Ketchuma. Jednak na półce z nowościami zauważyłam książkę pt. Rudy, która oprócz tytułowego tekstu, zawiera także minipowieść Prawo do życia. Pomyślałam, że to świetna okazja, by przekonać się, czy warto poszukiwać innych książek amerykańskiego pisarza, czy odpowiada mi literatura stworzona przez człowieka, którego sam mistrz grozy Stephen King, określił jako najbardziej przerażającego faceta w Ameryce.

W przeczytanej przeze mnie książce, Jack Ketchum pokazał dwa literackie oblicza, to dobrze znane jego wielbicielom - pełne okrucieństwa i niezrozumiałej brutalności oraz nieco łagodniejsze - choć i w tym przypadku zwrócone ku mrocznym głębiom natury człowieka.

Rudy jest historią nierównej walki pewnego staruszka z głupotą, bezkarnością i bezmyślnym okrucieństwem. Tego dnia Avery Allan Ludlow wybrał się na ryby wraz ze swym wiernym psiakiem, Rudym. Szło mu nieźle. W lodówce leżały już dwie ryby. Chciał złowić jeszcze tylko jedną, ale przeszkodziło mu w tym trzech wyrostków, którzy wyraźnie szukali zaczepki. Takim wiele nie trzeba. Sprowokować ich może właściwie wszystko. Trudno było jednak przypuszczać, że to niefortunne dla staruszka spotkanie, skończy się aż tak tragicznie. Jeden z chłopaków, lider ekipy, miał ze sobą strzelbę. 

Pies nawet nie wydał z siebie piśnięcia, gdyż górna część jego czaszki została odstrzelona. Nie było już ani zabliźnionego, poranionego niegdyś przez kota nosa, ani rozbieganych, brązowych oczu. Kawałki ciała poleciały w znajdujące się za psem krzaki niczym krople deszczu; pies z sekundy na sekundę stał się jedynie wspomnieniem.* Avery na próżno wypatrywał u zabójcy oznak skruchy. Nie znalazł wsparcia w ojcu chłopaka, ten ani myślał ukarać syna. Nie pomogła policja, ani dziennikarze. Karać bogatą, wpływową rodzinę za śmierć jakiegoś kundla? Wolne żarty...

Smutny wydźwięk ma ta opowieść. Bezsilność Ludlowa boli, bezkarność młodych przestępców wzbudza złość. Skojarzenie z filmem Eden Lake Jamesa Watkinsa nasunęło się samo. Obie historie zaczyna ją się niewinnie, kończą tragicznie. Na podstawie Rudego w 2008 roku powstał thriller Red (reż. Lucky McKee, Trygve Allister Diesen) z Brianem Coxem w roli głównej.

kadr z filmu Red
źr. pajiba.com

Jeszcze bardziej wyczerpująca emocjonalnie jest minipowieść Prawo do życia, w której główna bohaterka, ciężarna Sara Foster, zostaje porwana sprzed kliniki, w której zamierzała przerwać ciążę. Odzyskawszy przytomność, kobieta budzi się zamknięta w ciasnej skrzyni. Z ulgą stwierdza, że nie została pochowana, nie wie jednak, jak wiele bólu i upokorzeń przyjdzie jej znieść, gdy dobierze się do niej Stephen, jeden z  pary porywaczy. Bicie, poniżanie i tortury staną się codziennością Sary. Stephenowi nie brak pomysłów, chora wyobraźnia podsuwa mu kolejne metody zadawania cierpienia. Jego motyw nie trudno odgadnąć, choć brutalne karanie kobiety za chęć poddania się aborcji przy jednoczesnym pragnieniu, by urodziła ona  zdrowe dziecko, zdaje się nie mieć sensu. Z drugiej jednak strony trudno spodziewać się rozsądku po psychopacie, który nagą, bezbronną kobietę bije biczem, znakuje niczym bydło rozżarzonym do czerwoności widelcem do fondue, dręczy fizycznie i psychicznie mając z tego bez wątpienia sporo satysfakcji. Ten człowiek już zabił. Zabił nie raz. Jakie szanse na przeżycie ma Sara?

Ta historia staje się jeszcze bardziej przerażająca, gdy ma się świadomość, że bazuje ona na prawdziwej historii porwania Amerykanki Colleen Stan. Jako 20-letnia dziewczyna, Colleen została uprowadzona przez Camerona Hookera. Przez wiele lat była gwałcona, torturowana i poniżana. Większość czasu spędzała w trumnie znajdującej się pod łóżkiem Hookera i jego żony. Raz jeszcze okazuje się, że to życie pisze najbardziej niesamowite historie.

Miałam spory problem z oceną Rudego i Prawa do życia. Ketchum bezkompromisowo obnaża ludzką podłość i głupotę, na światło dzienne wyciąga psychopatyczne skłonności czynienia zła. Jest bezwzględny i nie pozostawia złudzeń. Ludzie zdolni są do największych okrucieństw i nie ma granic, których nie zdołaliby przekroczyć. Proza amerykańskiego pisarza jest mocna, mroczna i z pewnością nie nadaje się dla wrażliwych czytelników. Zło podawane jest w niej bez upiększeń. Co gorsze, jest to zło niewytłumaczalne. Nie ma żadnego racjonalnego powodu, dla którego ktoś miałby chcieć zastrzelić niegroźnego psa, albo torturować bezbronną, ciężarną kobietę. To sprawia, że historie Ketchuma przerażają jeszcze bardziej.

Ketchum mnie zszokował, zaniepokoił, przeraził. Wywołał takie emocje, jakie powinien wywoływać autor powieści grozy. A jednak jego proza nie do końca do mnie trafiła. Przytłoczyła mnie i chyba potrzebuję trochę czasu, by przejść nad historiami Avery'ego i Sary do porządku dziennego.

zwiastun filmu Red

***

* Jack Ketchum, Rudy. Prawo do życia, przeł. Bartosz Czartoryski, wyd. Papierowy Księżyc, 2012, s. 23.