Maria Czubaszek, Artur Andrus "Każdy szczyt ma swój Czubaszek" Papieros, kawka i purchawka

Maria Czubaszek, Artur Andrus
Każdy szczyt ma swój Czubaszek
Prószyński i S-ka
2011
322 strony

Marię Czubaszek można lubić. Albo nie. Marię Czubaszek można cenić za humor, za osobowość, za cokolwiek. Albo i nie. Natomiast nie można powiedzieć, że Maria Czubaszek jest osobą nieciekawą. A jeśli ktoś uważa, że jednak można, to powinien w najbliższym czasie przeczytać wywiad, który z satyryczką przeprowadził Artur Andrus, sam zresztą będący postacią niebanalną. A gdy dwie takie osobistości wspólnie zasiądą do rozmowy, to jej efekt z pewnością zasługuje na uwagę.

O co można zapytać panią Marię? Okazuje się, że właściwie o wszystko, choć pisarka przyznaje, że nie lubi wspominać. Woli żyć teraźniejszością, niż wracać do tego, co dawno już minęło. Mimo wszystko udaje się wydobyć od niej trochę anegdot z dzieciństwa, okruchy wspomnień z lat młodzieńczych czy historie związane z pierwszymi próbami satyrycznego spojrzenia na otaczającą ją rzeczywistość. Opowiadanie zabawnych historyjek jest zresztą mocną stroną pisarki. Ot, choćby wspomnienie z wyjazdu do Kazimierza, do Domu Prasy.

Kierownik Domu Prasy miał piękną sukę - dożycę. Piękna suka dożyca miała cieczkę. Z całego Kazimierza zbiegały się do nas na górę wszystkie kundelki. Wszystkie identyczne, na grubych, szerokich łapach, z zakręconymi ogonkami. Mówiliśmy z Wojtkiem, że to 'owczarki kazimierzowskie'. Żal było patrzeć, jak te bidule próbowały podskoczyć do pięknej dożycy pana kierownika. Wykopaliśmy więc cztery dołki, żeby mogła sobie w nich stanąć i zniżyć się do ich poziomu. Chcieliśmy trochę 'podrasować' miejscowe 'owczarki'. Niestety. W najważniejszym momencie pojawił się pan kierownik i nic z tego nie wyszło. Jego to nie śmieszyło, nas bardzo.[1]

Pani Maria po prostu kocha zwierzęta (i jak widać, skłonna jest im pomóc w każdej sytuacji), a o swoich psiakach wyraża się zawsze bardzo czule. Natomiast ludzie... Cóż, z sympatią do nich bywa różnie. Za to udało mi się dowiedzieć, do czego kobiecie potrzebny jest mężczyzna. Posłuchajcie.

Kilka lat temu, w telewizji, Zenon Laskowik złożył Polakom życzenia, które szalenie mi się spodobały. Życzył wszystkim zdrowia, szczęścia, pieniędzy i żeby jeszcze zawsze mieli jakiś powód do narzekania. I mnie się wydaje, że właśnie do tego kobiecie potrzebny jest mężczyzna. Żeby miała na kogo ponarzekać. We wszystkich innych sprawach da sobie radę. Zarabiać może sama, nie musi liczyć na utrzymanie przez faceta, dziecko może mieć przez in vitro, jak ma ochotę, to może skorzystać z płatnej miłości - zadzwonić i przyjedzie jakiś taki pan. Ale męża warto mieć, żeby było na kogo ponarzekać.[2]

Ot, i zagadka rozwiązana.

Artur Andrus pyta o wiele spraw, o trudne relacje rodzinne, problemy z pierwszym mężem i źródło sukcesu długiego małżeństwa z Wojtkiem Karolakiem, o pracę w radiu i w Szpilkach, twórczość satyryczną, niefortunne spotkanie z Mrożkiem, znajomość z Adamem Kreczmarem, sens życia, nikotynowy nałóg, rolę w Spadkobiercach, fascynację Woodym Allenem i o... purchawkę. Na wszystkie pytania pani Maria odpowiada z właściwym sobie humorem i dystansem, a to sprawiło, że podczas lektury uśmiech nie schodził mi z twarzy.

Co oprócz wywiadu można znaleźć w książce? Sporo zdjęć, fragmenty twórczości Marii i o Marii (m.in. audycji Autorzy "Ilustrowanego Magazynu Autorów" przedstawiają...) a także rysunkowe zajączki Karolaka.

Przez książkę przewija się mnóstwo znanych nazwisk, przedstawicieli świata kultury. Co łączy Marię Czubaszek z Jonaszem Koftą, Stefanią Grodzieńską czy Bohdanem Łazuką? Odpowiedzi należy szukać w książce Każdy szczyt ma swój Czubaszek.

Maria Czubaszek ma dystans. Do świata, do ludzi i przede wszystkim do siebie.
Maria Czubaszek nie udaje. Pieniądze są ważne. Uroda się liczy. Seks jest istotny, ale śpi się najlepiej samemu.
Przeprowadzony z nią wywiad, okazał się lekturą lekką, przyjemną, zwykle zabawną, miejscami nostalgiczną. Każdy szczyt ma swój Czubaszek to książka warta uwagi, podobnie jak sama jej bohaterka. Teraz pozostaje mi poczekać, aż pani Maria postanowi przeprowadzić wywiad z Arturem  Andrusem.

Maria Czubaszek w Dzień Dobry Bardzo (Radio Zet)

***

[1] Maria Czubaszek, Artur Andrus Każdy szczyt ma swój Czubaszek, wyd. Prószyński i S-ka, 2011, s. 81.

[2] Tamże, s. 89.