Wojciech Chmielarz "Przejęcie" [RECENZJA]

cykl z komisarzem Mortką, tom 3

To morderstwo to ostrzeżenie. Dla bardzo konkretnego adresata[1].

Kto jest mordercą? Nie wiadomo.
Kto jest ofiarą? Nie ustalono?
Kto adresatem? Także i to pytanie pozostaje bez odpowiedzi.

Gdy raj zmienia się w piekło

Postanowiłam w końcu nadrobić zaległości. Wojciech Chmielarz napisał cztery tomy cyklu o komisarzu Mortce, a mnie do pełni szczęścia brakowało znajomości tego trzeciego. Na dodatek wyróżnionego Nagrodą Wielkiego Kalibru. W końcu odłożyłam wszystkie inne książki na bok i zanurzyłam się w lekturze Przejęcia.

Tam - niespodzianka. Cała historia ma swoje początki nie w Polsce, a w Kolumbii. Moje zaskoczenie było jednak niczym w porównaniu z tym, jakie czekało na grupę młodych ludzi, przekonanych, że jadą do tego kraju podreperować budżet biorąc udział w reklamie Coca-Coli, a przy okazji miło spędzić czas w luksusowym hotelu nad oceanem, pijąc drinki, przepuszczając kasę sponsorów i po prostu świetnie spędzić czas. Istny raj. Niestety do czasu. 

Polacy wpadają po uszy w kłopoty, a by się z nich wyrwać, muszą przyjąć propozycję bezwzględnych Kolumbijczyków. Kto się wyłamie - ten poniesie konsekwencje. Ta podróż nie dla wszystkich skończy się szczęśliwie.

Zagadka, która komplikuje się zamiast rozwiązać

Kolumbijski epizod jest dla fabuły istotny, ale Przejęcie osadzone jest przede wszystkim w polskich realiach. Trup, którego odnalezienie zapoczątkuje opisane w nim śledztwo, będzie problemem warszawskich śledczych. Jego wygląd nasunie jednak skojarzenie z metodami stosowanymi przez kolumbijskich przestępców. Zwłoki mężczyzny z rozprutym brzuchem powieszono na jednym z warszawskich mostów, niczym ponurą wiadomość, której treść zrozumie tylko adresat. I pewnie tylko on jest w stanie bez trudu zgadnąć, co, u licha, oznacza ukryty w łupinie orzech ziemny ściskany przez ofiarę brutalnego morderstwa. 

Komisarz Jakub Mortka z gipsem na ręce, nową partnerką w policyjnym duecie (intrygującą aspirantką Suchą) i stertą prywatnych problemów, musi mocno wytężyć umysł, by rozwiązać zagadkę tego morderstwa. Przeciwnik jest groźny i bezwzględny. Mortka im bardziej angażuje się w sprawę, tym twardszy orzech ma do zgryzienia (nie tylko ten nieszczęsny ziemny, którego znaczenie długo pozostanie tajemnicą). Zagadka jest coraz bardziej poplątana. Mnożą się wątki, postaci i pytania, a na dodatek śledczy ściąga niebezpieczeństwo nie tylko na siebie, ale i swoich bliskich. 

Wojciech Chmielarz, Poznań 2016

Bardzo na tak!

O tym, że Wojciech Chmielarz jest dla mnie czołówką polskiego kryminału, powtarzam przy niemal każdej recenzji. Nie miałam wątpliwości, że Przejęcie to potwierdzi i nieskromnie powiem - nie myliłam się. 

Autor zaserwował czytelnikom złożoną zagadkę, w której nie tropów jest sporo, a niewiadomych jeszcze więcej. Na dodatek, gdy się w pewnym momencie myśli, że się już wie co i jak, okazuje się, że nie wie się nic. A przynajmniej niewiele. Na czytelników czeka sporo zwrotów akcji, a na deser - zaskoczenie w finale. Nie zabraknie wątków społecznych, ani celnych obserwacji. Dotyczą one zarówno tego, co w społeczeństwie piszczy, jak i policyjnego fachu - od sposobów prowadzenia śledztw, przez relacje między mundurowymi po policyjne bolączki. Tylko tego czarnego humoru, który tak cenię u tego pisarza, było jakby mniej.

Jakub Mortka należy do tych protagonistów, którym kibicuję wytrwale. Dlaczego? Bo to świetnie skonstruowana postać, która wzbudza coraz bardziej pozytywne emocje, choć idealna nie jest. Jest za to bardzo prawdziwa. Wojciech Chmielarz konsekwentnie buduje tę postać, co tom dodając co nieco do życiorysu komisarza.

Również pozostałe postaci mają w swojej konstrukcji takie cechy, które sprawiają, że nie tworzą jedynie tła dla Mortki, a mocno zaznaczają swój udział w całej intrydze.

Dlaczego warto czytać kryminały Wojciecha Chmielarza?

Wojciech Chmielarz kolejny raz daje się poznać jako pisarz mający oko do szczegółów. Przejęcie oraz pozostałe tomy cyklu o Mortce to nie tylko złożone intrygi kryminalne, ale także powieści społecznie zaangażowane. Autor stawia na realizm i wiarygodność. Czytam jego książki i wiem, że kitu mi nie wciśnie, bez względu na to, czy pojawi się wątek gospodarczy czy ornitologiczny. 

Wszystko w Przejęciu ma cel i sens. Nie ma tu zbędnych treści, przegadanych fragmentów. W finale poszczególne elementy układanki wskakują na swoje miejsce.

I między innymi dlatego warto czytać kryminały Wojciecha Chmielarza. Resztę odkryjecie sami. Nie mam wątpliwości, że jeśli lubicie literaturę kryminalną, po twórczość tego autora sięgniecie prędzej czy później. Sama doradzałabym tę pierwszą wersję.

Wojciech Chmielarz
Przejęcie
Wyd. Czarne
2014
392 strony

***

* Wojciech Chmielarz, Przejęcie, Wyd. Czarne, 2014, s. 76.

***

Książkę polecam

miłośnikom kryminałów

chcącym poznać jednego z najlepszych polskich pisarzy kryminalnych

wielbicielom wielowątkowych powieści

ceniących kryminały społecznie zaangażowane

doceniającym realizm fabuł 

***

Cykl z Jakubem Mortką

1. Podpalacz

2. Farma lalek

3. Przejęcie

4. Osiedle marzeń 

Cykl z Dawidem Wolskim

1. Wampir 

Zobacz też:

Wojciech Chmielarz na blogu

fotorelacja z gali wręczenia Nagrody Wielkiego Kalibru