Jørn Lier Horst "Ślepy trop" Sejf pełen rozwiązań

Jørn Lier Horst
Ślepy trop
Wyd. Smak Słowa
2016
414 stron

cykl z Williamem Wistingiem, tom 10

Dziesiąty tom, choć w Polsce dopiero czwarty. W Ślepym tropie powraca William Wisting bohater kryminalnego cyklu autorstwa norweskiego pisarza porównywanego do Jo Nesbø. Ja podobieństw nie widzę, Jørn Lier Horst także nie i wcale nie jest to zarzut. U Horsta mniej jest brutalności, autor stawia raczej na oddanie realiów pracy policjantów czy społeczne tło, niż mocne sceny i dynamiczną akcję chwytającą za gardło.

Jeśli więc szukacie kryminałów z akcją pędzącą na łeb, na szyję, to proza Horsta może nie sprostać waszym oczekiwaniom. Jeśli jednak jesteście zainteresowani udziałem w śledztwie i możliwości przyjrzenia się policyjnej robocie, to macie zielone światło. Jørn Lier Horst i William Wisting czekają na możliwość zabrania was do świata norweskich stróżów prawa i norweskiej przestępczości

Co skrywa sejf dziadka

Śledczy William Wisting ma córkę, Line. W poprzednich tomach dała się ona poznać jako dziennikarka z pazurem, w tym przebywa na urlopie. Ma to swoje uzasadnienie, bo już tylko miesiąc dzieli ją od porodu. 

Line kupiła dom niedaleko domu ojca. Jeśli znacie Jaskiniowca, będzie zdumieni tym, jaką lokalizację wybrała. Jest właśnie w trakcie remontu, nie myśli więc o materiałach na artykuły, a o przygotowaniu dom na przyjście maleństwa, próbuje też zapomnieć o jego ponurej historii oraz nie paść z przerażenia na myśl o porodzie.

Któregoś dnia w sklepie spotyka koleżankę sprzed lat. Sofie Lund także niedawno przeprowadziła się do nowego domu w tym samym mieście co Line. Nowe lokum odziedziczyła go po dziadku, z którym nie miała najlepszego kontaktu, więc choć zarówno dach nad głową, jak i przekazana w spadku gotówka, bardzo przydadzą się jej i jej małej córeczce, jej pierwszą decyzją było wysprzątanie budynku od piwnicy po dach. Po owym sprzątaniu został gołe ściany i... sejf. Znajdująca się w piwnicy pancerna szafa jest nie do ruszenia. Nie ma też do niej klucza, trzeba więc specjalisty by poznać jej zawartość, ale zawartość jest równie warta poznania, co kłopotliwa.

Jørn Lier Horst, Piła 2016

Ta co się tam znajduje, zaskoczy nie tylko Sofie i towarzyszącą jej Line, ale także policję. Może się okazać, że zawartość sejfu pomoże w rozwiązaniu sprawy, która utknęła w martwym punkcie. Może się też zdarzyć tak, że namiesza ona w zupełnie innym śledztwie, którego finał zdawał się przesądzony, a skazanie odpowiedzialnego za przestępstwo wydawało się jedynie formalnością. Może też być tak, że to znalezisko przyniesie bohaterom sporo kłopotów.

Wolno, ale do przodu

Im bardziej wczytywałam się w treść Ślepego tropu, tym trudniej było mi oprzeć się wrażeniu, że Jørn Lier Horst mocno wziął sobie do serca pochwały dotyczące oddawania realizmu pracy w policji. W swym najnowszym kryminale skupił się przede wszystkim na ukazaniu światka norweskich śledczych, na tym w jaki sposób pracują, współpracują (lub nie), jak wyglądają ich wzajemne relacje, co dzieje się, gdy pojawia się konflikt interesów lub jedno śledztwo zaczyna zahaczać o dochodzenie innej jednostki. Mam wrażenie, że celem autora było nie tyle stworzenie interesującej intrygi kryminalnej, co posłużenie się nią do tego, by opowiedzieć o policyjnym fachu. 

Wspomniana intryga jest interesująca i złożona, ale miłośnicy mocnych wrażeń mogą być nieco zawiedzeni. Nie będzie tu dynamicznych akcji, spektakularnych scen i mocnych momentów. Dochodzenie toczy się dość wolno, dzięki czemu można uważnie przyjrzeć się funkcjonariuszom przy pracy, przekonać się jak wiele zależy od tego, czy za śledztwo bierze się sumienny policjant czy też ktoś, komu zależy na szybkim zamknięciu sprawy bardziej niż na zbadaniu wszelkich tropów i przeprowadzeniu rzetelnego śledztwa. Ciekawy jest motyw zeznań świadków, ale tego tematu nie rozwinę, nie chcąc wam psuć lektury.  

Muszę zdradzić wam za to coś innego: uczestnictwo w spotkaniu autorskim Jørn Lier Horsa, trochę za bardzo wpłynęło na mój odbiór fabuły. Pewnej rzeczy domyśliłam się od razu, a powinno mi to zabrać nieco więcej czasu.

Zwyczajny bohater

Na sobotnim spotkaniu autorskim Jo Nesbø, jeden z najpopularniejszych twórców literatury kryminalnej, mówiąc o najważniejszej postaci literackiej jaką stworzył, wspomniał o jej pięcie achillesowej, o tym, że każdy bohater powinien taką mieć. Dzięki temu jest ciekawszy i bardziej prawdziwy. William Wisting zdaje się z tego schematu wyłamywać, a jego najbardziej rzucającą się w oczy wadą mógłby być pracoholizm, gdyby nie to, że to właśnie on pomaga mu w rozwiązaniu trudnych spraw. Wisting się nie wyróżnia, nie zapada w pamięć tak jak wspomniany Harry Hole, jak Kurt Wallander, Lincoln Rhyme czy nasz rodzimy Zyga Maciejewski. To z jednej strony sprawia, że postać ta słabo zapada w pamięć, z drugiej - stanowi ciekawy kontrast w stosunku do stereotypowego wizerunku powieściowych śledczych z nałogami i armią demonów chuchającą im w kark i wbrew pozorom, może wzbudzić sympatię czytelników, jako ten zwyczajny facet ze zwyczajnymi problemami, taki, który cieszy się z perspektywy zostania dziadkiem, pomaga córce w remoncie, wspomina ukochaną żonę, przyjaźni się ze swoją byłą partnerką, ale jednocześnie jest świetnym śledczym, często rozdartym pomiędzy obowiązkami służbowymi, a życiem rodzinnym.

Jørn Lier Horst pisze ciekawie, ale nie dla wszystkich. Zadowoleni będą ci, dla których dynamiczna akcja nie jest tym, co w kryminale najważniejsze. Norweg skupia się bowiem na budowaniu wiarygodnej fabuły, oddaniu realiów pracy śledczych, nie stroni też od opisów prywatnego życia bohaterów, ich rozterek, problemów, relacji. Ślepy trop to powieść bliższa klasycznemu kryminałowi niż współczesnym, brutalnym thrillerom. To książka dla tych, którzy chcą nie tylko znać rozwiązanie, ale i sposób, w jaki można do niego dotrzeć, poznać pułapki czyhające na śledczych, wagę relacji naocznych świadków, zebranych dowodów, niedbałości.

Wiedział, że czasem wystarczyła jedna nowa informacja, by móc spojrzeć na sprawę pod innym kątem. To, co wcześniej było bez znaczenia, mogło nagle stać się istotne w świetle nowej hipotezy.* 

***

Książkę polecam

miłośnikom kryminałów

chcącym przyjrzeć się pracy policji

zainteresowanym wielowątkowymi śledztwami

***

* Jørn Lier Horst, Ślepy trop, przeł. Karolina Drozdowska, wyd. Smak Słowa, 2016, s. 22.

***

Zobacz też:

Jørn Lier Horst na blogu

Jørn Lier Horst Poza sezonem (t. 7) - recenzja

Jørn Lier Horst Psy gończe (t. 8) - recenzja

Jørn Lier Horst Jaskiniowiec (t. 9) - recenzja

Jørn Lier Horst na Festiwalu Kryminalna Piła

fotorelacje ze spotkań autorskich