[4/9] "Kapitan Phillips" Paul Greengrass

Tytuł: Kapitan Phillips (Captain Phillips)
Gatunek: biograficzny, dramat
Produkcja: USA
Premiera: 8 listopada 2013 (Polska), 27 września 2013 (świat)
Reżyseria: Paul Greengrass
Scenariusz: Billy Ray
Muzyka: Henry Jackman
Zdjęcia: Barry Ackroyd
Czas trwania: 134 minuty

Film Kapitan Phillips powstał na motywie wspomnień Richarda Phillipsa opublikowanych w książce Kapitan na służbie, o której możecie przeczytać w notce Uwaga, piraci!. Tam też znajdziecie kilka słów na temat fabuły. W ramach przypomnienia: chodzi o dramatyczne wydarzenia, które w kwietniu 2009 roku rozegrały się na wodach u wybrzeży Somalii. Dowodzony przez kapitana Phillipsa kontenerowiec Maersk Alabama został zaatakowany przez piratów i niewiele brakowało, by nieszczęśliwy splot wydarzeń skończył wielką tragedią.

Paul Greengrass
[źródło]

Na odsiecz porwanym rusza co prawda marynarka wojenna, ale zanim ich pomoc będzie możliwa, Richard Phillips stanie przed sporym wyzwaniem, musi uratować załogę, statek, a na końcu także siebie. W postać głównego bohatera wcielił się Tom Hanks i tak jak Leonardo DiCaprio skupił na sobie całą uwagę w Wilku z Wall Street, tak i Hanks okazał się idealnym aktorem do odegrania przeznaczonej mu roli. Phillips, początkowo władczy, ale spokojny i zrównoważony, wie jak dowodzić, potrafi zachować zimną krew i kierować się rozwagą, w pewnym momencie jednak pęka i pokazuje te wszystkie emocje, które musiał głęboko schować, by nie dać odczuć załodze, że zwyczajnie boi się tego, co może się wydarzyć. Sam na sam z piratami, pozwala sobie na przerażenie i łzy, strach ściska mu gardło powodując problemy z mówieniem. Tak wielka zmiana zachodząca w bohaterze robi wrażenie, a obserwując ją, nie sposób nie docenić umiejętności aktorskich Hanksa. Aktor znany m.in. ról w takich hitach jak Filadelfia, Forrest Gump, Szeregowiec Ryan, Zielona Mila, Cast Away - poza światem, Kod da Vinci, Złap mnie, jeśli potrafisz czy Atlas chmur, nigdy nie należał do moich ulubieńców, ale rolą w Kapitanie Phillipsie po raz kolejny udowodnił, że swoje sympatie i antypatie mogę sobie wsadzić tam, gdzie nie dochodzi słońce. Co nie zmienia faktu, że Akademia Filmowa tej kreacji nie zauważyła.

scena z filmu
[źródło]

Dostrzegła natomiast Barkhada Abdi, wcielającego się w jednego z piratów. Trzeba przyznać, że to udany debiut kierowcy bez aktorskiego doświadczenia, choć nie jestem pewna czy jest to rola na miarę Oscara. Zwłaszcza, że jego konkurentem jest choćby Michael Fassbender, który świetnie wypadł w Zniewolonym.

Dużym plusem tego filmu, jest stopniowanie emocji. Ze sceny na scenę napięcie rośnie, by w kulminacyjnym momencie na chwilę wstrzymać widzom oddech. Niby wiemy, że Phillips w jednym, żywym kawałku wróci do domu, a i tak dajemy się wciągnąć w wir wydarzeń. Ot, magia dobrze zrealizowanej produkcji, prezentującej się nad wyraz realistycznie. Przyznaję jednak, że ponieważ książkę czytałam stosunkowo niedawno, film nie wyzwolił we mnie aż takich emocji, jakich oczekiwałam. Warto więc zrobić sobie dłuższą przerwę pomiędzy lekturą a seansem.

po udanej akcji można razem gdzieś wyskoczyć, na przykład na premierę filmu
[źródło]

Książka i film nieco różnią się między sobą, co nie miałoby znaczenia w przypadku, gdyby cała historia była fikcją. Kapitan Phillips jednak fikcją nie jest i nawet drobne zmiany w fabule rodzą pytania o to, która wersja jest bliższa prawdy. Tom Hanks określił film jeszcze przed jego powstaniem, jako kolejną interpretację wydarzeń z kwietnia 2009 roku. Dobrze jest o tym pamiętać zasiadając przed ekranem. Pomijając zmiany w fabule, w literackiej wersji tej historii, jej autor dużą wagę przykłada do przeżyć, jakie stały się udziałem jego rodziny. Pisałam w recenzji książki, że Andrea Phillips jest dla mnie cichą bohaterką rozgrywającego się dramatu. Tu zabrakło motywu z nią związanego, Paul Greengrass skupił się bowiem na rozszerzeniu wątku pirackiego, pokazując m.in. sceny, w których dopiero następuje kompletowanie załogi, co przypomina raczej werbowanie rybaków na połów niż grupowanie się przestępców planujących porwanie. Wydaje mi się, że to całkiem dobre posunięcie. Zamiast dramatu rodzinnego, mamy trochę więcej materiału pozwalającego na ocenę postępowania morskich rozbójników. 

Faysal Ahmed, Barkhad Abdi, Barkhad Abdirahman i Mahat Ali
scena z filmu
[źródło]

Ciekawym pomysłem reżysera, było trzymanie przez pewien czas aktorów grających piratów z dala od reszty obsady, pracującej przy pierwszych scenach na statku. Ci drudzy zobaczyli ich dopiero, gdy tamci wdrapywali się na pokład, co podobno zrobiło piorunujące wrażenie. (Spróbujcie się nie przestraszyć pojawiających się znienacka chudych, wrzeszczących, wymachujących automatyczną bronią czarnoskórych o połyskującą bielą zębach i wrogim nastawieniu). Później oczywiście emocje opadły i początkowe zaskoczenie ustąpiło zwykłej, aktorskiej pracy, ale początek współpracy okazał się nad wyraz przejmujący.

Bez wątpienia warto przeczytać książkę i warto obejrzeć film, by skonfrontować własne wyobrażenia z wizją reżysera. Ale czy jest to film oscarowy? Moim zdaniem nie.

polski zwiastun filmu

Ocena: 7/10

***

Akademia filmowa nominowała Kapitana Phillipsa w sześciu kategoriach:

Najlepszy film: Dana Brunetti, Michael De Luca, Scott Rudin

Najlepszy aktor drugoplanowy: Barkhad Abdi

Najlepszy scenariusz adaptowany: Billy Ray

Najlepszy dźwięk: Chris Burdon, Chris Munro, Mark Taylor, Mike Prestwood Smith

Najlepszy montaż: Christopher Rouse

Najlepszy montaż dźwięku: Oliver Tarney

***

Recenzje filmów nominowanych do Oscara w kategorii głównej:

[1/9] Grawitacja (Alfonso Cuarón)

[2/9] Zniewolony. 12 Years A Slave (Stece McQueeen)

[3/9] Wilk z Wall Street (Martin Scorsese)