Sebastian Leitner "Naucz się uczyć" Ucz się z głową!

Sebastian Leitner
Naucz się uczyć. Droga do sukcesu
Wyd. Cztery Głowy
2014
304 strony

Czego nie znajdziecie na moim blogu? Recenzji poradników. A w każdym razie do wczoraj na pewno byście ich nie znaleźli. Swą niechęć do złotych rad na setki tematów i dla tysięcy porażających efektów, odłożyłam na moment na bok. W moje ręce trafił bowiem poradnik Sebastiana Leitnera Naucz się uczyć. Przy moim słomianym zapale, wiecznym odkładaniu wszystkiego na jutro, braku systematyczności i nieustannym poszukiwaniu rozmaitych metod mających wzmocnić koncentrację, uatrakcyjnić zdobywanie wiedzy oraz sprawić, by nauka stała się przyjemnością, przydaje się każda wskazówka jak osiągnąć założony cel.

Poradnik Leitnera doczekał się osiemnastu wznowień w Niemczech, aż w końcu trafił do rąk polskiego czytelnika. Pisany był w latach siedemdziesiątych, więc nie wszystkie poglądy przystają do obecnej rzeczywistości, nie znaczy to jednak, że całość się zestarzała i nie można wyciągnąć z niej kilku wskazówek przydatnych w toku edukacji.

Początkowo lektura Naucz się uczyć. Droga do sukcesu przypominała mi wykłady z czasów studenckich, kiedy to wprowadzenie i kwestie metodologii zajmowały niekiedy pół semestru, więc na konkrety zostawało zdecydowanie za mało godzin. Chęć otrzymania zwięzłych informacji, wypunktowanych wiadomości, konkretnych haseł to chyba znak dzisiejszych czasów, życia na pełnych obrotach i łapania cennych minut. Zamiast długich wywodów szukałam wskazówek w stylu 10 sposobów na zwiększenie koncentracji, 5 metod szybkiego zapamiętania słówek, krótko mówiąc jasno wypunktowanych konkretów. Tymczasem autor lawirował wśród nazwisk, badań, przywoływał psy Pawłowa, porównywał reakcje ludzi i gołębi na bodźce, a do mnie powoli docierało, że gotowej recepty nie dostanę, a konkrety sama muszę wyłuskać z tekstu.

W tym ostatnim pomogły mi nieco oznaczenia, wymalowane na niebiesko podsumowania, opatrzone wykrzyknikiem informacje, które warto zapamiętać. Tymczasem teorie przywołane przez Sebastiana Leitnera stawały się coraz bardziej interesujące, a on sam okazał się całkiem sympatycznym przewodnikiem po świecie nauki. Sympatycznym i z dużym poczuciem humoru. Rozbawił mnie m.in. sugerując jak dyskretnie uczyć się z fiszek na poczekalni u lekarza lub jak korzystać w bibliotece z materiałów przyniesionych przez siebie nie zaś miejscowych, nie wzbudzając podejrzeń pracowników placówki. Damsko-męskie nawiązania czytałam mężowi na głos i chyba oboje dobrze się bawiliśmy.

Ale przecież nie o tym chciałam i nie to stanowi motyw przewodni Naucz się uczyć.

Kto się uczy, ten zostanie wynagrodzony, kto się nie uczy, zostanie ukarany - jeśli nie przez rozgniewanego ojca, to ciężej - przez samo życie. Gdyby taka motywacja miała zachęcić do nauki, to wszyscy uczniowie powinni uczyć się jednakowo dobrze, z takim samym zapałem i w związku z tym, w pewnym stopniu, także z jednakowym powodzeniem[1]. A tak oczywiście nie jest.

Sebastian Leitner podsuwa kilka ciekawych pomysłów na to jak się zmotywować do nauki, jak ją zorganizować, jakich błędów unikać, w jaki sposób zmaksymalizować efekty. Okazuje się, że nawet z przyjaznych uczniom fiszek można korzystać źle. Autor krok po kroku pokazuje jak korzystać z pudełka z kartonikami zawierającymi np. słówka z języka obcego. Nazywa to kartoteką autodydaktyczną i prezentuje sposób jej wykorzystania gwarantujący możliwie najlepsze zapamiętanie treści zawartych na fiszkach. Na pewno przeorganizuję nieco moją naukę tym sposobem, zmieniając system powtórek na ten sugerowany przez Leitnera. 

W trakcie lektury najlepiej zaznaczać co bardziej przydatne fragmenty, bo w słowotoku autora łatwo zgubić to, co najważniejsze. Warto wyłowić z niego m.in. obrazy mentalne, wspomnianą kartotekę autodydaktyczną, pasjansa (nie, nie - wasze skojarzenia odpływają teraz w złym kierunku!) czy subwokalne memorowanie, które odstrasza skomplikowaną nazwą, ale wiąże się z całkiem prostą i sensowną metodą nauki, na której Beata Pawlikowska opiera swoją serię książek Blondynka na językach (które, moim zdaniem, mają jednak nieco wad, choć sama metoda nauki jest zdecydowanie warta uwagi).

Ciężar nauki ugniata tylko tego, kto wie za mało lub nie wie nic[2].

Naucz się uczyć to zbiór skazówek w morzu teorii, lektura praktyczna, miejscami zabawna, nieco rozwlekła, ale warto do niej zajrzeć, by poznać sposoby zwiększenia efektywności nauki. Nie ma bowiem nic bardziej frustrującego niż wiele godzin spędzonych w nosie z książką po to, by następnego dnia stwierdzić, że w głowie zostało niewiele z przyswojonych wiadomości.

Co ważne, poradnik Leitnera pomaga uwolnić się od myślenia obniżającego poczucie własnej wartości. Nie myśl, że jesteś na naukę za głupia, czy za stary, że nie masz zdolności językowych, czy nie jesteś w stanie zapamiętać wzorów, numerów telefonów lub dat historycznych. Wszelkie zmiany warto zacząć od siebie, od spojrzenia na swoje odbicie w lustrze nieco przychylniejszym okiem.

Uwierz w siebie i swoje możliwości. Każdy z nas potrafi więcej, niż mu się wydaje. 

***

Książkę polecam

szukającym pomysłów na to jak efektywnie się uczyć

korzystającym z fiszek

potrzebującym motywacji do nauki od dziś, nie od jutra

***

[1] Sebastian Leitner, Naucz się uczyć. Droga do sukcesu, przeł. Marcin Urban, 2014, s. 81.

[2] Tamże, s. 146.

***

egzemplarz recenzencki