Gillian Flynn "Ostre przedmioty" Naznaczona

Gillian Flynn
Ostre przedmioty
Wyd. G+J
2007
288 stron

Kaleka dusza i kalekie ciało. 

Reporterka Camille Preaker zaliczywszy krótki pobyt w szpitalu psychiatrycznym, powraca do zawodu. Nie będzie to jej jedyny powrót. Pierwsze zlecenie łączy się z przyjazdem do rodzinnego miasta Camille, które kobieta raczej starała się omijać. Odkąd dwanaście lat wcześniej wyprowadziła się z domu, utrzymywała sporadyczne kontakty z rodziną. Ojca nigdy nie spotkała, z ojczymem łączą ją chłodne stosunki, przyrodniej, obecnie trzynastoletniej, siostry właściwie nie zna, a relacje pomiędzy nią a matką trudno nazwać serdecznymi. W wielkim domu dziennikarka czuje się obco. Wieje tu chłodem, a poczucie, że jest niepożądanym gościem, nie jest efektem bujnej wyobraźni. Może się mylę, ale kochające matki raczej nie witają swoich dawno niewidzianych córek w drzwiach słowami: obawiam się, że dom nie jest przygotowany na przyjęcie gości[1]. Tych niedawno widzianych zresztą też. 

Camille nie powinna się jednak skupiać na napiętych relacjach rodzinnych, bo Wind Gap przyjechała służbowo. Co prawda marny budżet jaki szef przewidział na pokrycie jej wydatków nie pozwala wynająć pokoju w nawet najtańszym hostelu, ale co tam - jakoś przetrwa tych kilka dni jako niechciane towarzystwo. W końcu ma szansę napisać świetny artykuł. 

Morderstwa dzieci tak pięknie wyglądają na pierwszych stronach gazet...

To był wstrząs. W spokojnym Wind Gap zaginęła dziewczynka. Już nie zobaczono jej żywej. Ciało dziewięcioletniej Ann znaleziono w potoku. Gdy myśliwi dostrzegli zwłoki, sznur, którym ją uduszono, wciąż okręcony był wokół szyi. Brak oznak molestowania. Żadnych siniaków, ani ran, ani śladów po jakichkolwiek... torturach[2]. Ktoś najpierw dziewczynkę udusił, a następnie wyrwał jej zęby. 

Na jednej tragedii się nie skończyło. W chwili gdy Camille przyjeżdża do miasta, trwają poszukiwania dziesięcioletniej Natalie.

Policja ma już podejrzanego, choć dowodów jego winy brakuje. Teorię stróżów prawa nadwątlają także zeznania jedynego świadka porwania dziesięciolatki. Problem w tym, że jest nim chłopiec, dziecko, które być może nie do końca wie, co widziało. Dzieciaki lubią przecież zmyślać, a ich wyobraźnia jest nieokiełznana. Czy można wierzyć ich zeznaniom?

Ostre przedmioty Gillian Flynn to książka-żyleta, w której mroczny świat wkracza się wolnym krokiem. Początkowo wodzi się delikatnie opuszkami palców po krawędzi ostrza, stopniowo zwiększając nacisk. W końcu naskórek pęka, dłoń krwawi, towarzyszący temu ból jest nieznośny. Podobnie jest z thrillerem Flynn. Zaczyna się nieśpiesznie, choć od razu wiadomo, że lekko nie będzie. W końcu chodzi o dzieci. Niewinne dziewczynki, którym ktoś postanowił odebrać życia. Stopniowo atmosfera się zagęszcza. Śledztwo posuwa się do przodu bardzo wolno, niemal niezauważalnie, a jednak stale się coś zmienia, robi się duszniej, mroczniej, wielce niepokojąco. Na jaw wychodzą sekrety, co jeden to bardziej wstrząsający. Cytowany na okładce Stephen King wspomina o narastającej grozie i trzydziestu ostatnich stronach, które czyta się błyskawicznie. To jest ten moment, w którym naciskająca na skórę żyletka w końcu ją przecina. Zamykasz książkę, ale nadal czujesz ból. To jedna z tych historii, o której nie da się zapomnieć w kilka chwil.

Gillian Flynn
[źródło]

Problemy zawsze zaczynają się na długo przed tym, zanim je dostrzegamy[3].

Choć Preaker do Wind Gap przyjeżdża, by napisać artykuł o zaginionych dziewczynkach, choć zaintrygowana historią zaczyna węszyć i w pewnym stopniu włącza się w śledztwo, to jednak na pierwszy plus wysuwają się nie dramaty bliskich Ann i Nicole, a rodziny Camilli. Tak naprawdę Ostre przedmioty to opowieść o ohydnym robaku toczącym tę familię, dramacie nie dającym wymazać się z przeszłości, słowach, które boleśnie wyryły się nie tylko w pamięci, relacjach jakże dalekich od ciepłych i serdecznych, o tym co skrywają długie rękawy bluzek noszonych przez reporterkę i tym, co skrywają cztery ściany jej rodzinnego domu.

Wstrząsająca, smutna, bolesna, przerażająca, szokująca, mocna. Taka jest debiutancka książka Gillian Flynn. Ohyda nie ma tu postaci obrzydliwych scen, choć wiele kadrów z tej powieści nie przedstawia przyjemnego widoku. Ona mieści się w ludziach, w ich sercach i umysłach. Można snuć domysły, ba! można nawet mieć podejrzenia co do postaci mordercy (ja miałam i pierwsza myśl okazała się trafna, choć w trakcie lektury do listy kandydatów na świrów niepotrzebnie dopisałam jeszcze jedno imię), ale cała reszta, przyczyna zła, sposób myślenia psychopaty, będzie i tak szokująca.

Gillian Flynn opowiada o dysfunkcyjnej rodzinie, przemocy, poczuciu krzywdy, odrzuceniu, zazdrości, relacjach rodzinnych dalekich od ideału. Pisze głównie o kobietach. Mężczyźni w tej powieści służą raczej za narzędzia pozwalające na rozbudowanie pewnych wątków, ale ich role są ograniczone. Ann i Nicole musiały stać się ofiarami, by Camille mogła powrócić w rodzinne strony, rozliczyć się z przeszłością, ujawnić tajemnice swoje i cudze, poznać przyczyny, dla których jej życie potoczyło się takim, a nie innym torem. Pierwszoosobowa narracja nadaje tej historii osobisty charakter. Towarzyszymy reporterce w jej pracy, obserwujemy jej lęki, dotykamy jej blizn, słuchamy jej zwierzeń. O ile większość tajemnic Camille poznamy dość szybko, o tyle stopniowo ujawniane cudze sekrety będą towarzyszyć nam do końca. Nawet finałowe zdanie ostatniego rozdziału wprawi nas w zdumienie.

Sporo w thrillerze Flynn ciekawie skonstruowanych postaci, emocjonalnych bomb, zapadających w pamięć scen, które nie potrzebują drobiazgowego opisywania, by można było wyobrazić sobie ich potworność. Zarówno warstwa psychologiczna jak i kryminalna są dobrze dopracowane. Napięcie rośnie liniowo - im bliżej końca, tym duszniej, goręcej, mroczniej.

Ostry przedmiot zagłębiają się w skórę. Wycięte nim litery układają się synonimy szaleństwa, które naznacza człowieka na zawsze.

***

Książkę polecam

miłośnikom klimatu małych miasteczek

wielbicielom tajemnic rodzinnych

poszukujących trzymającego w napięcia thrillera

ceniącym mroczne opowieści o trudnych relacjach międzyludzkich

***

[1] Gillian Flynn, Ostre przedmioty, przeł. Radosław Madejski, Wyd. G+J, 2007, s. 32.

[2] Tamże, s. 29.

[3] Tamże, s. 73.