Marek Niedźwiecki "Radiota" W moim domu nigdy nie jest cicho

Marek Niedźwiecki
Radiota czyli skąd się biorą Niedźwiedzie
Wyd. Wielka Litera
2014
312 stron

Szadek, niewielka miejscowość pod Zduńską Wolą. Dwa tysiące mieszkańców, zabytkowy kościół, żydowski cmentarz. I duma lokalnej społeczności. Marek Niedźwiecki przez "c", syn Niedźwiedzkich przez "dz". Radiota.

W podstawówce grał na akordeonie, fascynował się w muzyką gitarową, bigbitową, choć na samej gitarze nie grał. Uzależnił się od muzyki i radiowych list przebojów. Zakochał się, tak po prostu. Obdarzył muzykę miłością, jaką nie pogardziłaby niejedna kobieta. Radio to jego świat, jego żywioł, jego życie.

Zawsze wiedziałem, że będę pracował w radiu i nic poza radiem mi się nie przydarzyło. U mnie praca równa się życie, a życie równa się praca. Jestem radiotą[1].

Sława go nie kręci. Do popularności nigdy nie tęskniłem. Gdybym mógł cofnąć czas, to byłaby chyba jedna z niewielu rzeczy, którą bym zmienił - chciałbym zachować anonimowość[2] - zdradza dziennikarz muzyczny, w swej książce Radiota czyli skąd się biorą Niedźwiedzie. I choć sam fakt wydanie owej książki, pełnej zdjęć i wspomnień, zdaje się tej wypowiedzi przeczyć, to jednak zawartość publikacji ją potwierdza. Marek Niedźwiecki opowiada o swej fascynacji radiem, od czasu do czasu wtrącając coś na temat radia, a następnie zamyka dany rozdział, by w kolejnym pisać o... radiu. No dobra, czasem wspomina o podróżach i na dowód tego, że zdarza mu się zdejmować słuchawki z uszu, zamieszcza w Radiocie nieco zdjęć. Z podróż, z rodzinnego albumu, z... radia. Chyba nikt nie ma wątpliwości, co jest żywiołem dziennikarza, a już na pewno nie będzie ich miał po tej lekturze. Jego książka jest jednak przede wszystkim pełna muzyki i świetnie się ją czyta choćby przy dźwiękach z płyty Ala Stewarta Year of the Cat. 

Słuchanie radia to było takie smakowanie czegoś nieosiągalnego, niezwykłego[3] - wspomina Marek Niedźwiecki. Wygrzebuje z pamięci chwile spędzone przy odbiorniku w porze nadawania słuchowisk, magazynu Jedynki Studio Rytm, a przede wszystkim - list przebojów. Jego pasja rosła wraz z nim samym. Marzył o pracy w radiowej Trójce, ale wydawało mu się, że nigdy owe marzenie się nie ziści. A teraz... Cóż... Trudno sobie wyobrazić by piątkową Listę Przebojów Programu Trzeciego mógł na stałe przejąć ktoś inny.

Nieśmiały i - jak sam podkreśla - niezbyt asertywny, ale konsekwentny. Karierę dziennikarza zaczynał... w lesie. Tam czternastoletni Marek sam sobie robił audycje opowiadając o piosence, potem sobie ją nucąc, a potem opowiadając o następnej i tak dalej - jak w radiu[4]. Widok przywodzący na myśl dzieciaki śpiewające do opakowań po dezodorantach i dziękujące za nagrody Grammy lub wygrywające rajdy zaparkowanymi w garażu samochodami ojców. No wiecie, taki etap w życiu wielu małoletnich, poprzedzający ich kariery w korporacjach, urzędach i marketach. Dziecięce mrzonki sobie, a życie sobie. Nie tym razem. Niedźwiecki z lasu trafia do studenckiego radia Żak, a tam ma już nieco większą publikę niż kilka zapracowanych korników i jeden zabłąkany żuczek.

I tak powoli, konsekwentnie, z Szadku (lub Szadka, jeśli chcemy być bardziej poprawni) przez Zduńską Wolę i Łódź, zmierza ku Warszawie.

Radiota to portret człowieka, który w miejscu serca ma radioodbiornik. W jego żyłach płynie muzyka. Od czasu do czasu ściera kurz z dziesięciu tysięcy płyt znajdujących się w jego mieszkaniu. Zdarza mu się uciekać do Australii. Lubi fotografować pod światło i uwieczniać na zdjęciach drzewa. Nie przepada za rolą kierowcy i wiecznie przeprowadzającymi remonty sąsiadami. Lubi miód i australijskie wina. Jest samotnikiem. Muzycznym gigantem. Głosem, w który wsłuchuje się tysiące Polaków.

W swojej książce Marek Niedźwiecki wraca do początków swojej kariery. Jego życiorys, to poszczególne radiowe etapy, od leśnego po Listę Przebojów Trójki. To nie jest autobiografia Niedźwieckiego, tylko Radioty. Dziennikarz skupia się na swej największej pasji i wokół niej buduje książkę. Pisze przy okazji o świecie, którego młodsze pokolenia nie znają. O czasach głosowania na listę przebojów za pomocą... pocztówek, czy nagrywaniu granych w radiu utworów na kasetę w taki sposób, by na taśmie nie uwiecznić głosów prowadzących audycje. Wspomina o zagranicznych, korespondencyjnych znajomościach (tak, kiedyś pisało się listy!), o muzyce z Zachodu, której rodzime stacje nie chciały grać, o fascynacji kolejno odkrywanymi wykonawcami, rosnącej kolekcji płyt. Opowiada o blaskach, ale i cieniach życia radiowca, natrętnych słuchaczach, stresie towarzyszącym audycją w terenie.

Z jednej strony Radiota jest książką osobistą, z drugiej szczęśliwie nie ma charakteru plotkarsko-ekshibicjonistycznego. Mieści się w niej sporo dobrej muzyki i świetna historia pasjonata, który spełnił swe marzenie. Czyta się ją z przyjemnością, tym większą, że postać Marka Niedźwieckiego jest wspaniałym przykładem tego, że marzenia są po to, by je spełniać.

Al Stewart - Year Of the Cat

***

Książkę polecam

słuchaczom radiowej Trójki

miłośnikom Listy Przebojów Trójki

wielbicielom Marka Niedźwieckiego

ciekawym jak wyglądała droga do sukcesu jednego z najbardziej znanych polskich głosów

spragnionym ciekawych tropów muzycznych

tym, którzy nie potrafią spełniać własnych marzeń

***

[1] Marek Niedźwiecki, Radiota czyli skąd się biorą Niedźwiedzie, Wyd. Wielka Litera, 2014, s. 13.

[2] Tamże, s. 7.

[3] Tamże, s. 35.

[4] Tamże, s. 48.

***

Warto zajrzeć
Oficjalne Archiwum Audycji Marka Niedźwieckiego

***