Martyna Wojciechowska "Przesunąć horyzont" Zakładniczka własnych marzeń

Martyna Wojciechowska

Przesunąć horyzont

Wyd. Otwarte

2006

260 stron

Literaturę górską znam bardzo słabo, właściwie wcale. Kilka pozycji mam w planach, za sobą zaś jedynie dwie książki Anny Czerwińskiej z cyklu GórFanka. Na książkę Martyny Wojciechowskiej Przesunąć horyzont polowałam już od dawna. W końcu udało mi się ją wypożyczyć z "mojej" bibliotece.

Bardzo cenię dokonania autorki. Już nie mogę się doczekać, kiedy dorwę w swoje ręce trzecią część Kobiety na krańcu świata. Dwie poprzednie bardzo mi się podobały. Martyna Wojciechowska ma talent do wyszukiwania ciekawych historii i niebanalnych osobowości. Jeśli dodać do tego styl pisania, rzeczowy, ale i plastyczny, bez zbędnych ozdobników, a jednak oddający wszystkie emocje towarzyszące wyprawom, to czego chcieć więcej? Pięknych zdjęć? Są i zdjęcia. Książki pani Martyny są pięknie wydane, a fotografii jest naprawdę mnóstwo.

17 października 2004 roku, podczas kręcenia na Islandii materiału do programu "Misja Martyna" doszło do wypadku. Od początku mam złe przeczucia. Zwykle inaczej siadaliśmy w samochodzie. Zawsze jeździłam w składzie: operator i dźwiękowiec. Rafał zazwyczaj zajmował miejsce obok kierowcy, tym razem usiadł z tyłu, ze mną. Wszystko się pozmieniało... Za kierownicą siada nasz polski kierowca-przewodnik. Jesteśmy zmęczeni, mamy kawał drogi do przejechania, pogoda jest fatalna. No i przysypiamy wszyscy. Ja nie zapinam pasów, bo leżę z głową na kolanach Rafała. Witek drzemie na miejscu pasażera z przodu. Budzi mnie potworny huk i ból...[1] Operatorowi Witkowi połamane żebra przebiły płuca, Martyna miała złamany kręgosłup, pękniętą kość łonową i ponadrywane przyczepy mięśni, które wyszarpały kawałki kości ze stawu biodrowego.Wpakowana w gorset, wylądowała na wózku inwalidzkim. Rafał, główny operator i przyjaciel Martyny, nie przeżył. Czy można się więc dziwić psychicznemu załamaniu podróżniczki?

Są jednak ludzie, którzy tak łatwo się nie poddają i niewątpliwie Martyna do nich należy. Zainspirowana sukcesem Piotra Morawskiego i Simone Moro, którzy właśnie zdobyli himalajski szczyt Shisha Pangma zimą, zafascynowana filmami dokumentalnymi obrazującymi wspinaczkę rosyjskich ekip na Lhotse i Mount Everest, podróżniczka zaczyna powracać do życia. Jej niespokojna natura daje o sobie znać. Obraz z Shisha Pangmy i filmu o zmaganiu się Rosjan z siłami natury na Evereście uzmysłowiły mi, że to jedyna droga. Że kiedy jest tak bardzo, bardzo źle, to musisz przesunąć sobie horyzont. Nie możesz myśleć tylko o tym, że następnego dnia trzeba wstać i ćwiczyć, żeby dojść do jakiejś tam formy. Musisz spojrzeć na tyle daleko, żeby dojście do formy było tylko nic nie znaczącym etapem, bo prawdziwy cel leży znacznie dalej. A w zasadzie - wyżej...[2] Martyna zaczyna intensywnie ćwiczyć, bierze udział w wyprawie na Aconcaguę, leżący w Andach najwyższy szczyt obu Ameryk. Zachęcona sukcesem zaczyna planować wyprawę na Mount Everest, najwyższy szczyt Ziemi.

z autorką na Targach Książki w Krakowie

Przesunąć horyzont jest nie tylko opowieścią o zdobywaniu przez autorkę Mount Everestu, ale przede wszystkim zapisem walki z własnymi słabościami. Podróżniczka musi się zmierzyć nie tylko z niegościnnymi wysokogórskimi terenami, ale także udowodnić sobie, że ma siłę, która pomoże jej pokonać życiowe trudności, walczyć o spełnienie marzeń oraz pozbierać się po wypadku, po którym niejeden człowiek poddałby się pod naciskiem smutku, żalu i poczucia winy.

Z jednej strony podziwiam upór i wytrwałość autorki, z drugiej zaś przeraża mnie jej pociąg do ryzyka, niekiedy tak lekkomyślnie podejmowanego. Mam wrażenie, że niekiedy nie wie, kiedy się zatrzymać, odpuścić. Jest silną osobą. Lubi wyzwania. Wciąż wyznacza sobie nowe cele. Chyba po prostu nie potrafi inaczej i takie życie na krawędzi jest jej siłą napędową. Na swojej stronie pisze o sobie, że jest zakładnikiem własnych marzeń. A na pytanie o swój najważniejszy szczyt odpowiada: ten, który jest jeszcze przede mną[3], Pozostaje tylko życzyć Martynie Wojciechowskiej, by nigdy nie opuszczały ją nie tylko siły i wola walki, ale także szczęście.

W książce narracja bohaterki przeplatana jest fragmentami pamiętnika, który Martyna prowadziła podczas wyprawy, fragmentami maili i sms-ów (niekiedy bardzo osobistych) wysyłanych i odbieranych na trasie. Na końcu autorka przedstawia sylwetki wszystkich uczestników ekspedycji na Czomolungmę, opisuje samą górę i historię najważniejszych wypraw na szczyt, podaje ważne informacje medyczne dotyczące wspinaczek wysokogórskich oraz zamieszcza słowniczek terminów specjalistycznych. Takiego słownika zabrakło mi w książkach Anny Czerwińskiej, więc w trakcie lektury jej książek, co chwilę wpisywałam w Google kolejne obco brzmiące dla laika słowa. Ponadto Przesunąć horyzont zawiera też mnóstwo wspaniałych zdjęć, które pozwalają choć trochę poczuć atmosferę tamtej wyprawy.

Książka opatrzona jest dedykacją dla Rafała Łukaszewicza. Polecam ją nie tylko zainteresowanym górami, przygodami i podróżami, ale także tym, którzy nie wierzą we własne możliwości.

***

[1] Martyna Wojciechowska, Przesunąć horyzont, Wydawnictwo Otwarte, 2006, s. 8.

[2] Tamże, s. 10.

[3] www.martynawojciechowska.pl